Санаторий под клепсидрой / Sanatorium pod klepsydrą. Бруно Шульц. Читать онлайн. Newlib. NEWLIB.NET

Автор: Бруно Шульц
Издательство: КАРО
Серия: Чтение в оригинале (Каро)
Жанр произведения:
Год издания: 1935
isbn: 978-5-9925-1631-9
Скачать книгу
majaczącej powierzchni. Bo tylko w górze, w świetle – trzeba to raz powiedzieć – jesteśmy drżącą artykułowaną wiązką melodii, świetlistym wierzchołkiem skowronkowym – w głębi rozsypujemy się z powrotem w czarne mruczenie, w gwar, w bezlik nieskończonych historyj.

      Teraz dopiero widzimy, na czym ta wiosna rośnie, czemu jest tak niewymownie smutna i ciężka od wiedzy. Ach, nie wierzylibyśmy, gdybyśmy na własne oczy nie widzieli. Oto są labirynty wnętrza, magazyny i spichrze rzeczy, oto są ciepłe jeszcze groby, próchno i mierzwa. Prastare historie. Siedem warstw, jak w dawnej Troi, korytarze, komory, skarbce. Ile złotych masek, maska przy masce, spłaszczone uśmiechy, wyżarte twarze, mumie, puste poczwarki… Tu są te kolumbaria, te szuflady na umarłych, w których leżą zaschnięci, czarni jak korzenie i czekają na swój czas. Tu są te wielkie drogerie, gdzie stoją na sprzedaż w łzawnikach, tyglach, słojach. Stoją latami w swych regałach, w długich uroczystych porządkach, choć nikt ich nie kupuje. Może ożyli już w przegrodach swych gniazd, już całkiem ozdrowieni, czyści jak kadzidło i wonni – świegocące specyfiki, obudzone niecierpliwe leki, balsamy i maści poranne ważące swój wczesny smak na końcu języka. Te zamurowane gołębniki pełne są wykluwających się dzióbków i najpierwszego, próbującego, świetlistego ćwierkania. Jak porannie i przed wszelkim czasem robi się nagle w tych pustych i długich szpalerach, gdzie umarli budzą się rzędem, głęboko wypoczęci – do całkiem nowego świtu!.

* * *

      Ale nie tu koniec jeszcze, zstępujemy głębiej. Tylko bez strachu. Proszę mi podać rękę, krok jeszcze i jesteśmy u korzeni i natychmiast staje się gałęzisto, mrocznie i korzennie jak w głębokim lesie. Pachnie darnią i próchnem, korzenie wędrują w ciemności, plączą się, wstają, soki wstępują w nich w natchnieniu, jak w pijących pompach. Jesteśmy po drugiej stronie, jesteśmy u podszewki rzeczy, w ciemności fastrygowanej plączącą się fosforescencją. Co za krążenie, ruch i ciżba! Co za mrowie i miazga, ludy i pokolenia, tysiąckrotnie rozmnożone biblie i iliady! Co za wędrówka i tumult, plątanina i zgiełk historii! Dalej już ta droga nie prowadzi. Jesteśmy na samym dnie, u ciemnych fundamentów, jesteśmy u Matek. Tu są te nieskończone inferna, te beznadziejne obszary osjaniczne, te opłakane nibelungi. Tu są te wielkie wylęgarnie historii, te fabryki fabulistyczne, mgliste fajczarnie fabuł i bajek. Teraz wreszcie rozumie się ten wielki i smutny mechanizm wiosny. Ach, ona rośnie na historiach. Ile zdarzeń, ile dziejów, ile losów! Wszystko cośmy kiedykolwiek czytali, wszystkie zasłyszane historie i wszystkie te, które się nam majaczą od dzieciństwa – nigdy nie zasłyszane – tu, nie gdzie indziej jest ich dom i ojczyzna. Skądże by pisarze brali swe koncepcje, skądże by czerpali odwagę do wymyślania, gdyby nie czuli za sobą tych rezerw, tych kapitałów, tych rozliczeń stokrotnych, którymi wibrują Podziemia. Co za plątanina szeptów, co za mruczący gwar ziemi! O ucho twoje pulsuje niewyczerpana perswazja. Idziesz z przymkniętymi oczyma w tym cieple szeptów, uśmiechów i propozycyj, nagabywany bez końca, nakłuwany tysiąckrotnie pytaniami, jak milionami słodkich ssawek komarzych. Chciałyby, byś wziął coś od nich, cokolwiek, szczyptę choć tych bezcielesnych, szepcących dziejów, i przyjął to w swe młode życie, w krew swoją, i ocalił i żył z tym dalej. Bo czymże jest wiosna, jeśli nie zmartwychwstaniem historyj. Ona jedna wśród tych bezcielesnych jest żywa, rzeczywista, chłodna i nic nie wiedząca. O, jakże ciągnie te widma do jej młodej zielonej krwi, do jej roślinnej niewiedzy, wszystkie te fantomy, te larwy, te farfarele. A ona bierze je w swój sen bezbronna i naiwna, i śpi z nimi, i budzi się nieprzytomna o świcie, i nic nie pamięta. Dlatego jest tak ciężka tą całą sumą zapomnianego, i tak smutna, bo musi sama jedna żyć za tyle żywotów, za tyle odrzuconych i poniechanych być piękną… A ma na to tylko bezdenną woń czeremchy, płynącą jednym, wiecznym, nieskończonym tokiem, w którym jest wszystko. Bo cóż znaczy zapomnieć. Na starych historiach wyrosła przez noc nowa zieleń, miękki nalot zielony, jasne gęste pączkowanie wysypało się wszystkimi porami równomierną szczecinką jak czuprynki chłopców nazajutrz po ostrzyżeniu. Jak zazielenia się wiosna zapomnieniem, jak odzyskują te stare drzewa słodką i naiwną niewiedzę, jak budzą się gałązkami nie obciążone pamięcią, mając korzenie pogrążone w starych dziejach! Ta zieleń będzie je jeszcze raz czytała jak nowe i sylabizowała od początku i od tej zieleni odmłodzą się historie i zaczną się raz jeszcze, jakby się nigdy nie odbyły.

      Конец ознакомительного фрагмента.

      Текст предоставлен ООО «ЛитРес».

      Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.

      Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.

/9j/4AAQSkZJRgABAQEASABIAAD/2wBDAAEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQH/2wBDAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQH/wgARCASwAz4DASIAAhEBAxEB/8QAHgAAAQQDAQEBAAAAAAAAAAAABQMEBgcCCAkBAAr/xAAbAQACAwEBAQAAAAAAAAAAAAADBAECBQAGB//aAAwDAQACEAMQAAABDV/LQ2F7oIDartY7CGnxwSQAPZVOOpkbq1pmdK2DRk2ho2LtPpj3V2S0Vl9gyGuJ/DFtMllELGy3n58KUQ1HRYEadzypZgdqR4oMjqT8kYKZTDM3Xh4oRVX2FX+xhQgc7lQ6Rwa6BNZ5ybwQucM8zak73XHJrrMyJPwWu0TFIuANtBxMBo5fxoA2kUhDqObDQZuHstOvGK/cZzZv1Gio1RJV8G4+xKtkmv6Uax0YViflWjpZkk5HFcbYctHDXpbilQ2vilBuY5hYa+SZO55l9FyRYesFE38vFRy1XZy8epUa+cjllru8mA9xZdJdYqznBkTGzI1MFPLeleYCyJx5sDQZgf2HjV1STRWegKngH0iEUUaQl2ZAaBHbTFlpBY9b6V+opZ/Ex0VmVXyFvPu8jhIXhDANgRap6SnsYmmS8VycCM/Ykp5Ic4A4UH4TQ4HCZpOJPY3g/myxqFLT3zNFU4KTn1Sztar4XP4pr48WKOzQGZQKdukdKFykIDbUshcCdy9RAQWFsBbhzI9/OZovWZlvW+bwBsFnba1XbhiYLcS+wSVO5aPkFHs8ksuOsvizmhEkMVASQLATK7WWOaIil/oY7Oo1bKpuJJM1W72Wwbvc7jHE2OdqkMhRJlZw3Vb1MURHOa1MJiHVrPhCqYbNTSTahXBwOfU0zLkCxy35A88WLZAQ0808kF6Ob3UudiGYuiLw6cxnx3r46YkjHSyhmGEu08wEo5Ra72DTbFBzW6F7jURfPx2O0lnrSu0pGuUxNxDKAydRmZyAQUT1JnEyolRlqHaTL0Xm2NhD08XeEsi4psKLSQgdPHxDu3DClQYS+qlevSXwMtQxiLStCh0MsHKOgwisnhT2fKJnGpXk7DEWYQ0EQzd2ztVi3dsWkWjkq2WYUWXQIHN8gVdXS+QfgI3azKM5+jGHroayuYxbfRQyi/cF5TIy4xN6MprpOZ3rR4OowwXGkdHHboOWRxesjInqOGrtCnIPkXxeRauRl6Ong3JY2JFm8uP54NdyR40IIrsEXI1xnamTlyp0J5ZC120W/mOpkMnDR1XrLcx7NHeGOJBl5/VeBCRM6sK+LCqlKD2z57PGEA5juwBzAJoZ+obLb3X/ALPYyiuDJQSM8MkYmp+plMlNipBlnQEFmNhgUtfHnCT2OibFDXDVvL9bOM9LNZuXSJRxOkNloeuVtZGumyeTrsnDZjRk4qGIrtQ4IsYazSU6hxxdx0wXcySNqrMWqYjzHtqC0DKwSCW5dqykxONlTjLOmh+hvmJXFBwDDpqDaTH/AEicWEiWcvF3lmWIxdhz4TRSYFxIqO3sZJsZDHz3BGPFiC8VUwmyCSpDuA5PHRhCmxLzhC0C4pZv75VzQihDAisygswMKaB8SXMo6UYdORIGVmayJ1g/h0OYI71yybBOCw1m2jMH0Sd+U9a+MRh6SptWHGtLJh+FhRIVovKYfJUWDmar99OPtHLtNyp9bd2qK2PP0rbtNz46F7WFXW8uPuasx7c/EhdJFr/p/ixhk/CsolXJhTQzRKjv51RmWDEgtx9sdZlR1vn0xqrMevcCvVyr5QBEZeRScSpB6BlFdvJLlBPUUXF2rcwQvWP/AGx0oVY1HW22gtw6/rvPGgNPdon9u1aK7QVzMV0xSktL184uaoRkSyd3QbqOJzKIL3DONmKRTZh3xKagNTba36u9D58Mvc8aYWr/ACN+KaIbExf69tbGe3DdoOq2W0+qsialGi7C+Q2U4ZuxGUDPoxYOiTpR5oSTdLtvl01sXZYpepFGKbn2Gxl4R94y0M8Su5ajtZLlzEKHlcJdAktGTn4w+A088cIO58gaQt+VRkPkUFAxbf1fzk60KJhJoZNSKzXG0aKkfPSZm4n6Dfz1/ozJHOUbtCw4uw3C/sxxwvF+W9OtR6dsxGdEezk14XdBOfXcpgPC4mMJEnoJzr7t8KlGN4+fvc56G350tyIpvhYXMDZsRvYq4KJaYa6Ep1N00kt+BPzvwYqg0FzsROFD3p0A6K1xp4Wl2zc6rqpONey+te0MNdWdGtheORk+h/Qz88s9m0I2Z1i2dGxu1yK/QzTNgcTuuM9usduTmrO1Wp+fqd2+M/ZXjUylXO6+kG7PXs/mT0z5jXp1n1c2e1uvTUFZg+z9tjuRp2g7mdBN7NE9liZ4fioUBuUW8wyoZKUin+VpMHGD7o+xdvYls69KiYZN0UE2j/rKPpakiHx4iwm7ByAM6gwTcIsCuKh7OrNJ70OYhunkWA/rafFHYodMo6tCZFEJ7WhSHF34G66n0Em6zMUsrXy3mEXceeO+FqeGseqKi347f/nx7cEpzzT6IuLGvbhhv/zdKDqWIrLVhc/bLQzR7oRanLvutw+3qvPPdXr2lNLs4T9LOYijnbfjrvpztXa7M27+f/pKyhp3v3zwu9LRr6guv6TCul2wlq6OqN6wKyUGHSETYNJ2ldi9c+mz46HLLtlT0DYT5mX3rVIpP2U5G9OXxkuYHY6r6prfmvtNq9c1HekPJjdfRelkOt/JPeWvRjWS2qfz9HuHyXvrYlrL5gbm3Z70VnzYvvX0LXVilBOzjufzVy6X5Lt8kd7tUOk9utfjT05+az+W1Wdl+OxSCVU0akIEA8lztHxFv91XKjbO0+mhbyRs8SWWfptcXqCOmHTKZs5rAaZa6KgLwwNkRA9GowKXsNMJtpxFaZQ0itjSjX60CQ6k0TDkpZMsrmaUerKb/U3AillB4wRazmwMUC8BqrZmh61nlt1X01vfVQjtKrVjSknto8IHT0TuTjUunqu4K09pU63JbOI6eP8AbrwDmpMd3MYIM6oFtplUn9Sx+6eHRp4V2/TVLpL9ufiQOm7nbPN5XT5DdNxY+jpfaxC4tQUd0EE3d