Uşağı necə sevməli. Yanuş Korçak

şüşə qırıqları aşkara çıxaranda: o, dostları ilə kimin daha uzağa tullanacağından yarışanda, öz küncündə eşələnəndə, nə isə düzəldəndə, “Mən ağac haqqında fikirləşərkən başımda xırdaca ağacmı var?” – deyə soruşaraq, ümumi oyun təşkil edəndə; dilənçiyə yaxşı qiymət üçün iki qəpik deyil, qoca və kasıb olduğuna və tezliklə öləcəyinə görə bütün varidatı olan iyirmi altı qəpiyini verəndə; yeniyetmə, bacısının rəfiqəsi gələcək deyə, pırpızlanmamasından ötrü kəkilini tüpürcəkləyəndə; qız məktubda mənə, niyəsini izah etmədən, dünyanın alçaq, adamların isə vəhşi olduğunu yazanda; gənc qürurla öz qiyamçı, mahiyyətcə isə bunca bayağı, çoxdan qıcqırmış fikrini bəyan edəndə zərifliklə bunları soruşaraq, xəyalən bu uşaqları öpürəm: ey möcüzəli sirlər, kimsiniz, nə gətirirsiniz? Necə kömək edə bilərəm? Astronomun olmuş, olan və olacaq uzaq ulduza tərəf uzandığı kimi, bütün mahiyyətimlə onlara doğru can atıram. Bu cazibədə alimin ekstazı itaətli dua ilə yumşalıb, amma onun sirliliyi azadlıq axtarışında ikən həyati vurnuxmada Allahını itirən şəxsə açılmaz.

      34.UŞAQ HƏLƏ DANIŞMIR

      Bəs o nə vaxt dil açacaq? Həqiqətən, nitq uşağın inkişafının göstəricisidir, amma yeganə və ən əsas olanı deyil. İlk ifadənin səbrsiz gözləntisi valideynlərin, tərbiyəçi olaraq, yetişməməsinin sübutudur.

      Ləyəndəki yeni doğulmuş körpə çimçəşib, müvazinətini itirərək, əllərini oynadanda: “Qorxuram!” – deyir – təhlükəni anlamaqdan bu qədər uzaq olan varlığın qorxusunun bu hərəkəti qeyri-adi dərəcədə maraqlıdır. Sən ona döş verəndə, o isə götürməyəndə deyir: “İstəmirəm!” Budur, o, əllərini gözü alan əşyaya uzadır: “Ver!” Ağlayışda əyilmiş dodaqları ilə, əlinin müdafiə hərəkətilə tanış olmayan şəxsə deyir: “Sənə inanmıram!”, bəzən anasından soruşur: “Ona inanmaq olarmı?”

      Uşağın diqqətli baxışı “Bu nədir?” sualı deyilsə, bəs nədir? Budur, nəyəsə doğru uzanıb, böyük çətinliklə əldə edir, dərindən nəfəs alır və bu yüngülləşmə köks ötürməsilə : “Nəhayət!” – deyir. Əldə etdiyini almağa cəhd et – on çalarla: “Vermərəm!” – deyəcək. Budur, başını qaldırır, əyləşir, qalxır: “Mən işləyirəm!” Gözlərin və dodaqların təbəssümü: “Dünyada yaşamaq necə də xoşdur!” nidası deyilsə, bəs nədir?