Mənim üçün qızılgül. Samirə Əşrəf

yapışıb sızıldayım, daşdan, torpaqdan səni nə deyib soruşum? Sən orda deyilsən axı. Boynunu bükmə, elə baxma. Bu uzaqlıqda, bu qədər qəbrin içində məni necə tapdın axı?

      Dinləmir. Eləcə boynunu büküb baxır. Maşına əyləşirəm.

      Qardaşım maşını işə salır. Şüşələrin üstünə xırda-xırda yağış damcıları düşür. Boynubükük şəklin üstünə də. Yağış gücləndikcə mərmərdəki şəkil də solğunlaşıb yoxa çıxır.

      AÇILMAYAN ÇƏTIR

      Günlərlə davam edən yuxusuzluq məni o qədər əldən salmışdı ki, guppultu ilə döşəmənin üstünə yıxılan atamın səsinə, bacımın qara-qışqırığına belə ayılmırdım Anamın ayaq səsləri eşidildi. Deyəsən, bu gecə də yuxulamaq mənə qismət olmayacaqdı. Oyanıb özümü divara, qapıya çırpa-çırpa atamın otağına keçdim. Yazıq anam həmişəki kimi onu döşəmədən qaldırmağa çətinlik çəkirdi. Köməkləşib atamı birtəhər çarpayısına uzatdıq. O, məni gözləyirmiş kimi dərhal otaqdan çıxdı. Atamın illərdən bəri süzülüb-solan söyüşləri başlamışdı. Artıq bu qışqırıqlar, söyüşlər mənim üçün o qədər adiləşmişdi ki, elə bil heç nə eşitmirdim. Atama yaxınlaşaraq çırmanıb yuxarıya qədər qalxmış köynəyini çəkib qarnının üstünü örtdüm, ağzından köpüklənib sinəsinə axan suyu təmizlədim. Əllərimdən yapışıb bərk-bərk tutdu. Tezliklə hamını söyə-söyə yuxuya getdi. Atam tam yuxuya gedəndən sonra bacım otağa girdi, yavaşca mənim əlimi atamın əlindən aralamaq istədi. Atam o dəqiqə tərpəndi, göz qapaqları səyridi. Onun ayılacağından qorxub bacımı kənara itələdim. O donquldanmağa başladı:

      – Belə özünə öyrəşdirirsən, sən işdə, növbədə olanda az qalır evi başımıza uçursun.

      Sonra kinli-kinli atama baxıb – axır yatmağın olsun deyib – otaqdan çıxdı.

      Atamın üzünün rəngi ağarmış, ovurdları içəri batmış, gözlərinin ətrafındakı, alnındakı qırışlar daha da çoxalıb, dərinləşmişdi. Xəstəliyinin bütün əzabları simasına sirayət eləmişdi.

      Atam kardioloq idi. Əvvəllər təcili yardımda, sonralar isə özəl klinikaların birində işləmişdi. Hər şey atamdan yaşca çox balaca əmimin evlənməsindən sonra başlandı. Atam-gil iki qardaş idi. Onlar balaca olanda valideynlərini itirmişdilər. Əmimi atam böyüdüb, oxutdurmuşdu. Əmim isə nədənsə, yaşamaq üçün Moskvanı özünə məkan seçmişdi. Üç il bundan öncə atam onu yaxın qohumlarımızdan birinin qızı ilə nişanlayıb, toylarını etdi. Toydan sonra əmim qaçaraq Moskvaya qayıtdı. Biz onu heç cür geri qaytara bilmədik. Hər dəfə nə vaxt gəlirsən soruşanda cürbəcür bəhanələr gətirirdi. Beləcə beş aydan sonra atam onun qayıtmayacağını görüb Moskvaya getməli oldu. O gedən günün səhəri, əmim zəng vurub atamın insult keçirdiyini xəbər verdi. Biz bu hadisənin məğzini sonralar öyrəndik.

      Moskvaya soyuq qış günlərinin birində qəfil çatan atam əmimdən xəbərsiz yaşadığı evə gedir. Qapını qucağında üç-dörd yaşında sarı oğlan uşağı tutmuş rus qadın açır. Atam əvvəlcə səhv gəldiyini düşünüb, geri qayıtmaq istəyir. Bu zaman həyat yoldaşının arxasından əmim boylanır. Atam biləndə ki, qardaşı illərdir rus qadınla evlidir, üstəlik, onların uşağı da var, əsəbiləşib geri qayıdır. Küçəyə çıxan kimi o başını tutub asfaltın üstünə yıxılır. Anam bir neçə günə özünü atama çatdırıb onu xəstəxanada müalicə etdirməyi bacarmışdı. Bakıya qayıdandan sonra bir neçə il heç nə olmamış kim sap-sağlam gəzib dolaşdı. İkinci dəfə insult keçirəndə isə həmişəlik yatağa düşdü. Danışıb gəzə bilməməyi, qəbul etdiyi dərmanların çoxluğu əsəblərini bir az da pozdu. Günlərimiz atamın söyüşləri, bacımın çığırtıları ilə ötüb keçirdi. Mən və anam bu vəziyyətə öyrəşmişdik. Öyrəşməyən bacım və qonşularımız idi. Günlər keçir, onun vəziyyəti daha da pisləşirdi. Evimizdə salamat qab-qaşıq, gözə dəyəsi əşya qalmamışdı. Atam hamısını sındırıb, dağıtmışdı. Dəfələrlə bacımla, anamla əlbəyaxa olub onları boğmağa çalışmışdı. Nəhayət günlərin birində qonşularımızın şikayəti, həkimlərin təkidi ilə atamı ruhi xəstəxanaya apardılar.

      O gündən evimizdə çox şey dəyişməyə başladı. Anam ilk günlər sıxıntılı, fikirli dolaşsa da, sonralar pis günlərini unutmağa çalışdı. O, uşaq bağçasında tərbiyəçi işləməyə başladı. Atamın otağını təmir elətdirib, içinə təzə əşyalar aldı. İndi illərlə qapımızı açmayan qohum, qonşularımız tez-tez bizə qonaq gəlirdilər. Bacım rəfiqələri ilə şəhərə gəzməyə gedir, saatlarla evdə tapılmırdı.

      Aradan beş ay keçdi. Bacım imkanlı bir oğlanla nişanlandı. Anam və bacım səylərini birləşdirib atamı oğlan evindən gizlədirdi. Bacım təzə qohumlarına atamın ağır xəstə olduğunu və yanına heç kəsin buraxılmadığını demişdi. Bir gün bacıma nişanlısından heç nəyi gizlətməməsini onun xəstəliyi barədə hər şeyi açıb nişanlısına deməsini təklif etdim. Sözlərim onu o qədər əsəbiləşdirdi ki, halı xarab oldu, bir neçə gün özünə gələ bilmədi. Anam isə dayanmadan qarama deyinirdi:

      – O yazıqdan nə istəyirsən, niyə imkan vermirsən xoşbəxt olsun?

      Bacımın narahatlığından özüm də pis olub, peşmanlıq hissi duyurdum.

      O, keçmişindən qorxurdu, həm də lap çox. Sanki atam bacımın keçmişindən qoparılıb onun arxasınca atılan böyük bir daş parçası idi. O həmin daş parçasının gec-tez möhkəm zərbə ilə başına dəyib onu yerə yıxacağını hiss edirdi. Bunun üçün də bacım tez bir zamanda qara daşlı keçmişindən, keçmişinin izləri olan evimizdən və bizdən yaxasını qurtarmağa çalışırdı. Ancaq o bir şeyi unudurdu ki, keçmiş heç vaxt insanı tərk etmir. Çünki keçmiş gələcəyə bağlıdır. Dünyanın harasına gedirsən get, fərqi yoxdur, keçmişin ən vəfalı köməkçiləri olan xatirələr, yaşantılar, mütləq sənin qarşına çıxıb gözlərini qırpmadan sənə baxacaq. Nə qədər qəribə səslənsə də, keçmiş gözqamaşdıracaq qədər bəyaz olan parıltılı, atlas qadın libasının arxasından uzanan ətəyə bənzəyir. Libas hara gedirsə, getsin, ətək də onun arxasınca sürünüb gedir. Atlas daima gözqamaşdırıcı parıltısı və tərtəmiz bəyazlığı ilə insanların gözünü qamaşdırır. Ətək isə əksinə, daim nəzərə çarpmadan sürünür, toz-torpağa bulaşıb, ayaq altında qalır. Lakin bəzən də atlanıb önə keçir və sanki deyir, mənə yaxşı-yaxşı baxın, mən keçmişəm, unudub həyatınızdan qoparıb, atmaq istədiyiniz keçmiş.