Кая бара бу дөнья? / Куда катится этот мир?. Наиль Шарифуллин

мин, шактый соңга калып булса да, теманың актуальлеген искә алып, ул язмага, андагы кайбер аргументларга ныграк тукталырга булдым.

      Фәүзия ханым ул мәкаләсендә без аз белгән, әмма белергә тиеш булган Батырша, Җангалиләрне, Хәсән Карачуриннарны санап чыга. Аларны милләтнең үткәндәге фидакяр шәхесләре итеп күрсәтә. Килешәм. Үзендә күпмедер татарлыкны саклаган уртакул татар кешесе, Батырша каһарман турында Җәмит Рәхимовның романын укып, азмы-күпме хәбәрдар була аладыр, анысы. Әмма урамга чыгып, ун татардан «Кем ул Батырша?» дип сорасаң, берсенең булса да ачык һәм аңлаешлы итеп җавап бирүе бик шикле. Ә башка шәхесләр, мәсәлән, автор күрсәтеп үткән Җангали хакында? Язмада урын алган шәхесләр хакында тарих галимнәреннән гайре белүчеләр, гомумән, юк дисәк тә дөрес булыр. Тик татар җанлы табиб, инженер, укытучылар, бик кызыксынган очракта да, тарих журналлары алдырта, әллә кайдагы үзәк архивларга барып, үз бабаларыбызның үткәнен, татардагы милли азатлык хәрәкәтенең үзенчәлекләрен өйрәнеп ята алмый. Шунсыз белә дә алмый. Чөнки, әйткәнемчә, көндәлек матбугатта киң һәм популяр мәгълүмат юк хисабында. Монысы бер яктан. Икенче яктан, шул ук Батырша хәзрәткә, Фәүзия ханым язганча, милли каһарманга, мәркәзебездә ни өчен бүгенге көнгә кадәр бер генә һәйкәл, аның туган төбәгендә музее юк дип, мин сорамыйм да инде. Халкыбызның, җитәкчеләребезнең холык-фигылен яхшы белгәнгә күрә. Һәйкәлне, күпме сөйләнеп йөреп тә, без әле Казанны алганда шәһит киткән сугышчыларыбызга да куя алмыйбыз. Бу – без толерантлык дип атаган куркаклык, «өлкән агайның» ачуы берүк чыга күрмәсен дип койрыкны бот арасына кыстырып йөрү, мескенлек түгелме? Казан урамнарының бер-икесе Батырша яки Хәсән Карачурин исемен йөртә алыр иде бит. Әмма йөртми. Моңа үзебез, булдыксызлыгыбыз, бүгенге «печелгәнлегебез» гаепле түгелмени?