– Ola bilməz! Səni, yəqin, qara basıb!
– Hm. İnanmırsan, amma biz bu yaxında Lemi ilə görüşəcəyik.
– Leminin bura nə dəxli var? Onu gələcəkdə niyə axtarırsan?
– Başa düşmürsən? Bizim indi başqa planetlərə getmək üçün gəmilərimiz yoxdur, amma gələcəkdə bu məqsəd üçün texnologiyalar var, şübhəsiz. Biz onlardan istifadə edib Lemi yaşayan planetə uçacağıq.
Bu dəfə Kənan mızıldandı:
– Hm. Elxan müəllimin sənin bu planından xəbəri var?
Rüstəm qaşqabağını tökdü:
– Yox.
– Belə şeylərdə dürüst olmaq lazımdır, dostum! Elxan müəllimə açıb hər şeyi axıra kimi danış. De ki, mən gələcəyə ona görə gedirəm ki, oradan Lemigilin planetinə uçum.
– Təkcə ona görə yox… E-e, mənə deməyə başqa sözün yoxdur? – deyə Rüstəm incidi, – deyirəm biz bu gün 100 il bundan sonraya səyahət etmişik! Bəşər tarixində möhtəşəm bir hadisə baş verib! Yoxsa inanmırsan?
– Bura bax, Aysel bizi gözləyir, yığış gedək.
Rüstəm zənn ilə baxdı:
– Kənan, inanmırsan?
– Əlbəttə yox! – deyə Kənan kinayə eləməkdən özünü saxlaya bilmədi. – “100 il bundan sonraya”, yox bir! Hə, nə var idi orda?
Kənan çantasını çiyninə aşırıb ayağa qalxdı. Bu zaman otağın qapısı açıldı və Aysel başını içəri saldı. Sonrakı an baş verənlər isə heç kimin heç yerdə heç vaxt başına gəlməyən, anlaşılmaz, misli-bərabəri olmayan bir hadisə idi. O hadisədən Kənanın yadında qalanlar dəhşətli uğultu, partlayış, hər şeyi göyə sovuran burulğan, bir də Ayselin heyrətdən bərəlmiş gözləri oldu…
Zamanda dolaşanlar
Kənan dikəlib oturdu. Baş vermiş partlayışdanmı, ya nədənsə qulaqları batmışdı. Əlini qulağına aparıb udqundu. Başını qaldırıb harada olduğunu anlamağa çalışdı: mürgüləyən sıx, qorxunc meşə, tanış olmayan yad qoxu. Kənan başını silkələyib gözlərini bərk-bərk yumdu, sonra açıb bir də baxdı. Bir az aralıda düşüb qalmış çantasını görüb sevindi. Yerindən qalxıb çantanı götürdü və çırpıb çiyninə aşırdı.
Kənan ətrafı nəzərdən keçirməyə başladı. Qəribə bir tərzdə düşdüyü bu yerdən bir cığır taparaq tez çıxmaq və evlərinə getmək istəyirdi. Birdən qarşıdan zarıltıya bənzəyən səs eşidildi, sonra bir də. Kənan cəld yanındakı ağacın enli gövdəsi arxasında gizləndi. Hər ehtimala qarşı yerdən uzun bir ağac parçası götürüb gözləməyə başladı. Sonra başını yavaşca çıxarıb səs gələn tərəfə baxdı. Bu zaman çox aydın şəkildə öz adını eşitdi: “Kənan…” Kənan ağacı kənara tullayıb irəli cumdu: “Rüstəm!”
Rüstəm iri cod kolların arasında uzanmışdı, tərpənmirdi. Kənan dostunu qucaqlayıb yerdən qaldırdı. Rüstəmin alnı göyərmişdi, üzündə anlaşılmaz ifadə vardı. Kənan təlaşla dalbadal soruşdu:
– Nə oldu?! O nə partlayış idi?! Biz haradayıq?!
Rüstəm sanki Kənanı görməyərək öz-özünə danışırdı:
– Alındı! Bu baş verdi! Mən bacardım!
Hövsələsi daralmış Kənan onun çiyinlərindən tutub silkələdi.
– Dostum, özünə gəl! Nə baş verdi?! Biz bura necə düşdük?! Bu əcaib yerdən çıxıb evimizə necə gedəcəyik?!
Rüstəm duruxdu.
– Ev? Nə ev? Bilirsən, biz hara düşmüşük? Uzaq keçmişə. Bəlkə də, Daş dövrünə…
Meşə Kənanın başına fırlandı.
– Nə?! Necə?! Dəli olmusan?!
– Elədir ki var. Biz səninlə tarixə düşəcəyik!
– Sənin o axmaq maşının bizi bura gətirdi?! Ola bilməz!
Rüstəm ona fikir vermirdi. Sevincindən atılıb-düşür, gözləri parıldayırdı.
– Zaman maşınımız işlədi! Bu, böyük bir kəşfdir, sensasiyadır, başa düşürsən? İnanmırdın, gördün?
Kənan hirsləndi:
– Hə, yaxşı, inandım! İndi isə evimizə qayıtmaq istəyirəm. Tez bizi geri qaytar!
Rüstəmin üzündəki sevinc yoxa çıxdı. O, vəziyyətin ciddiliyini yalnız indi anlayaraq kəkələdi:
– Mən… Mən necə qayıdacağımızı bilmirəm…
– Nə?! – Kənan özündən çıxdı. – Sən nə deyirsən?! Necə yəni bilmirsən?!
Rüstəm günahkarcasına çiyinlərini çəkdi. Kənan onun üstünə cumdu:
– Bura bax, bizi bura necə gətirmisənsə, eləcə də geri qaytar! Eşidirsən?! Burda qala bilmərik, məhv olarıq! Bu meşəni, vəhşi təbiəti görmürsən?! Yırtıcı heyvanlara yem olarıq! Bizi geri qaytarmalısan!
Bu təhlükəli oyunun onlar üçün nə ilə nəticələnə biləcəyi yalnız indi Rüstəmə çatdı. O, rəngi saralmış halda titrək səslə dedi:
– Bağışla… Bağışla məni, Kənan! Amma mən, doğrudan, bilmirəm.
Çənəsinə dəyən zərbə Rüstəmi arxası üstə yerə sərdi. Özündən çıxmış Kənan onun üstünə cumub yumruqladı.
– Bağışlayım?! Al, bağışladım! Biz məhv olmuşuq, axmaq!
Rüstəm özünü müdafiə etməyə cəhd eləmirdi, yalnız əlləri ilə eynəyini tutmuşdu ki, sınmasın…
…Onlar iri bir palıd ağacının enli gövdəsinə söykənərək yan-yana oturmuşdular, heç biri danışmırdı. Bura keçməyi Rüstəm təklif eləmişdi. Kənanın kürəyinə yapışmış iri hörümçəkdən qurtulandan sonra, heç olmasa, arxa tərəfdən özlərini qorumaq üçün ağaca söykənmişdilər. Sivil həyatlarından onlarla gəlmiş yeganə əşyanı – çantanı aralarına qoymuşdular. Ümidsizlik hər ikisinin ürəyini sıxıb incidir, düşünməyə mane olurdu. Yavaş-yavaş vəziyyətlərinə alışan uşaqlar ətrafı nəzərdən keçirməyə başladılar.
Onlar yüzillik, bəlkə də, minillik ağaclarla zəngin, sıx meşənin ortasında idilər. Ağaclara dolaşmış lianalar, tikanlı, cod kollar, yabanı bitkilər meşəni keçilməz edirdi. Haradasa uzaqda axan çayın aramsız şırıltısı səssizliyi pozurdu. Yavaş-yavaş qatılaşmağa başlayan külrəngli ala-toranda ara-sıra vəhşi heyvanların və quşların səsi eşidilirdi. Onların hənirtisi yaxında da, uzaqda da – hər yerdə hiss olunurdu. Oğlanları vahimə basmış, onların uşaq qəlbi sarsılmışdı.
– İnana bilmirəm, – deyə Kənan təkrar edirdi, – inana bilmirəm, bəlkə, sən səhv edirsən? Axı biz Lemini görmək üçün gələcəyə getmək istəyirdik, necə oldu ki, keçmişə düşdük? Özü də Daş dövrünə?
Rüstəm