Құқық қорғау органдары экономикалық қылмыстық істерді тергеу кезінде мыналарға назар аударады: нормативтік құқықтық актілердің қандай ережелері бұзылды, субъект қандай жарғылық және өзге ішкі құжаттар негізінде қызметті жүзеге асырды, ниеттің бар немесе жоқ екендігін дәлелдеу, залалдың мөлшері қандай, ол немен расталады, қатысушылар бар ма, олардың әрқайсысының рөлі, бухгалтерлік құжаттаманың болуы, ондағы бұрмаланулар, сондай-ақ өзге де мән-жайлар.
Экономикалық бағыттағы істер қылмыстық іс жүргізу заңдарын ғана емес, сондай-ақ азаматтық құқық пен салалық нормативтік құқықтық актілерді білуді талап етеді. Сонымен қатар көбінесе экономикалық саладағы істер өте ерекше болып келеді, мысалы, интернет-платформалар бойынша істер. Сондықтан ҚР Қаржы мониторингі агенттігінің орталық аппаратындағы тергеушілер соңғы уақытта қылмыстық істерді тергеу кезінде сарапшыларды тартуда. Сонымен қатар олардың цифрлық технологиялар, қаржы, құрылыс және т.б. сала- ларда түрлі рұқсаттары бар сарапшылар жұмыс істейтін дербес басқармалары бар. Қорғауды жүзеге асыру барысында ұзақ уақыт бойы сарапшы есепшілер, салық органдары, құрылысшылар, IT-мамандарымен жұмыс істеп келемін және бұл дұрыс та, өйткені бәрін білу мүмкін емес, ал сіз өзіңіздің клиентіңізбен сенімді қорғаныс желін құра білуіңіз керек.
Өкінішке орай, қылмыстық процестің жетілдірілмегендігіне байланысты іс жүзінде тергеудің келесі сатыларында адам күдікті болған кезде олардың процессуалдық тіркелуіне дау айту мүмкіндігі бола тұра, адвокат өзінің қорғауындағы адамға экономикалық істер бойынша нақты көмек көрсете алмайды. Қорғау және айыптау тараптарының теңдігі туралы декларативті түрде мәлімделуі мүмкін, бірақ іс жүзінде адвокаттың өкілеттіктері тергеушіге қарағанда аз. Мысалы, сотқа дейінгі тергеудің өте маңызды кезеңі – сот сараптамаларын тағайын- дау және қорытынды беру үшін мамандарды тарту. ҚР ҚПК 64, 70, 71, 272-баптарына сәйкес тергеуші тиісті қаулымен танысуға мүмкіндік бере отырып, сараптама тағайындалар алдында жәбірленушіні, күдіктіні, адвокатты хабардар етуге міндетті, бұл ретте адвокат-қорғаушыға тіпті қаулының көшірмесін алуға да рұқсат етіледі. Сараптама аяқталғаннан кейін тергеуші процеске қатысушыларды сараптамалық қорытындымен таныстыруға міндетті, бірақ тергеушілер көбінесе ықтимал күдіктінің процессуалдық мәртебесін тіркеуді соңғы сәтке дейін кешіктіреді, бұл адамды, әрине, мұндай құқықтары жоқ куәгер ретінде ресми түрде қалдырады. Осылайша, қорғаныс тарапының сараптама мен зерттеуді тағайындау туралы хабардар болу, содан кейін тиісті қорытындыларға уақтылы қол жеткізу құқықтары шектеледі. Сотқа дейінгі тергеу аяқталар алдында ғана бұл «куәгерлердің» мәртебесін күрт өзгертіп, оларды күдікті деп тану және олардың әрекеттерін саралау туралы шешімдер жариялайды.
Алайда,