Шаҳар муҳитида инновацион биноларни шакллантириш асослари. Ўқув қўлланма. Ибадулла Самандарович Байджанов. Читать онлайн. Newlib. NEWLIB.NET

Автор: Ибадулла Самандарович Байджанов
Издательство: Издательские решения
Серия:
Жанр произведения: Руководства
Год издания: 0
isbn: 9785005685216
Скачать книгу
инновацион объектлар ҳам пайдо бўлди. Готика меъморларининг техник ютуғи юкни тақсимлашнинг янги усулини кашф қилишлари эди. Масоннинг оғирлиги ва босими маълум нуқталарда тўпланиши мумкинлиги аниқланди ва агар улар айнан шу жойларда қўллаб-қувватланса, бинонинг бошқа элементлари энди юк кўтармаслиги керак эди.

      Готҳиc рамка шундай туғилган. Техник ечимнинг янгилиги қуйидагича эди: улар бинонинг мустаҳкам деворларига суяна бошладилар, массив цилиндрсимон тоноз очиладиган қовурғали хоч билан алмаштирилди, бу тонознинг босими қовурғалар ва камарлар орқали устунларга (устунларга) узатилади. Шу тарзда ҳосил бўлган латерал суриш учувчи таянчлар ва таянчлар орқали идрок қилинади.

      Ушбу инқилобий топилмалар нафақат қурилиш материалларини тежашга, балки маъбаднинг ички қисмини бир бутунга бирлаштиришга, уни чалкаштириб юборган ва тўсиб қўйган устунлардан воз кечишга имкон берди. Билан бирга Нефнинг ёритилишини яхшилаш орқали биноларнинг баландлигини тубдан ошириш мумкин бўлди. Европадаги баъзи готика ибодатхоналари Хеопс пирамидасининг баландлигидан ошиб кетди, у минг йиллар давомида дунёдаги энг баланд бино бўлиб қолди. Шундай қилиб, хонанинг имкониятларини ошириш ва кенглик туйғусини яратиш учун соборнинг ички маконини кенгайтириш керак эди. Бунга залнинг ўлчамини кенглик ва баландликда ошириш, ички устунлар бўлимларини бўш жойни безовта қилмаслик учун қисқартириш орқали эришилди.

      Готика меъморларининг техник ютуғи

      Готика меъморларининг техник ютуғи

      Роман даврининг охирида улар ўзаро фаолият тонознинг массасини улар орасидаги нозик пломба билан кемерли қовурғалар тизимига бўлиш усулини қўллашни бошладилар, бу эса бутун шифт тузилишининг оғирлигини камайтиришга имкон берди. Олдинги қурилиш тажрибаси билан бойитилган готика архитекторлари конструкцияларнинг кесмаларини қисқартиришди ва залнинг шифтини анча енгиллаштиришни таъминладилар, бунинг натижасида қўллаб-қувватловчи устунларнинг қалинлигини камайтириш мумкин эди ва Бу, ўз навбатида, соборнинг учта нефининг маконини визуал равишда бирлаштирди. Бундан ташқари, ўрта қисмнинг деворлари ён қисмларнинг томидан юқорига чиқадиган базиликалар энди улар орасида катта деразалари бўлган бир қатор устунларга айланди, бунинг натижасида соборнинг майдони, Романеск черковларининг маъюс ички қисмидан фарқли ўлароқ, янада ёрқинроқ бўлди.

      Готика меъморларининг техник ютуғи

      Готика меъморларининг техник ютуғи

      Готика меъморларининг техник ютуғи

      Готика собори биносининг конструктив рамкаси энди деворлар ва гумбазлар мажмуаси эмас, балки скелет, рамкадир. Бу меъморчилик тарихидаги ягона тош рамка бўлиб, уни яратиш мумкин эди, чунки меъморларнинг муҳандислик фикри ҳам, масонларнинг техник маҳорати ҳам юқори даражага етган.

      Енгиллик,