Һәм ул елт итеп эчке бүлмәләргә таба китеп тә барды, Зөфәр аның кулындагы һәрвакыт үзеннән калдырмый йөртә торган кара сумкасын гына күреп калды.
Зөфәр, бу сумканы абыйсы кулында гел генә күрсә дә, аңа һич игътибар итми иде. Хәлбуки кара сумка бервакытта да буш килми – Зариф аңа ни дә булса салып китерә һәм әнисе кулына биреп калдыра иде. Моны алар бары икесе генә беләләр, хәтта Зөфәрдән дә яшерә торганнар иде. Бүген дә Зариф кара сумкасына дүрт баш каракүл тиресе салып китерде һәм, шуларны әнисенә тапшырыр өчен, тизрәк Зөфәр яныннан узып китте. Ә Таибә абыстай бу тиреләрне элек китерелгән бүтән әйберләр янына кушып, яшереп куярга тиеш… Шулай итеп, абзый кеше Зөфәр өенә, хуҗаның үзенә сиздермичә генә, динамит ташыган шикелле, хәрәм мал ташый иде.
Бер ун-унбиш минут вакыт узгач, Зариф яңадан энесе янына әйләнеп керде.
– Аптырыйм мин сиңа, Зөфәр! – диде ул, кәефле тавыш белән кычкырып. – Өеңә кайткач та баш ватып утырасың. Нигә кирәк ул, төкер син аларга, кантор эше канторда калсын. Монда менә дәүләтеңнең рәхәтен күр!
– Булмый бит, абый! – диде Зөфәр, ялкау гына елмаеп. – Канторда тынычлык бирмиләр, кайбер эшләрне менә шулай өйгә алып кайтып, аулакта карап, тикшереп утырырга туры килә.
– Анысы шулайдыр инде… Ә нәрсә тикшерәсең соң?
– Ревизия материалларын өйрәнеп утырам. Бездә күптән түгел ревизия булып узды бит, әйткән идем шикелле.
– Ие, әйткән идең, беләм. Йә, ничегрәк узды соң ревизия? Алай-болай сиңа кәсафәте2 тимәдеме?
– Ничек дим? – Зөфәр җиңелчә генә иңбашын җыерып куйды. – Бераз тиде инде, ләкин алай аяктан егарлык булмады.
– Бирсен Алла!
– Күбрәк кеше аркасында, билгеле.
– Һе, шулаймы? Кара син! Нәрсә, сиңа төртеп күрсәтүчеләр табылдымыни?
– Андыйлар да булды. Аннары кайбер точкалардагы директорларның зур гына гөнаһлары да ачылды.
– Нишләгәннәр алар?
– Нәфесләренә хуҗа була белмәгәннәр, менә шул. Ә миңа алар өчен җавап бирергә туры килде.
Зариф, хәйләкәр генә күзен кысып һәм көлемсерәп, энесенә бер карап куйды:
– Ие, – дип сузган булды ул. – Нәфес – шайтани нәрсә инде ул. Аны тыю бик читен шул!
– Читен булса да тыярга кирәк. Шайтан, муеныңа бер атланып алса, базга да илтеп төшерүе бар.
– Сиңа әйтүе ансат ул, менә мондый йортка хуҗа булып алгач, ни… Аннары нәфес дигәнең кешедән күрмәли котыра бит әле ул!
– Син, абый, әллә уйнап, әллә чынлап сөйләшәсең, аңламыйм! – диде Зөфәр җитди генә. – Ни дигән сүз ул «кешедән күрмәли»? Юк, кешегә карап түгел, заманга карап эшне йөртә белергә кирәк. Менә мин сиңа да саграк булырга, итәгеңне җыебрак йөрергә киңәш бирер идем.
– Ә мин сак булмыйча нишләгән?
– Ул кадәресен үзең беләсеңдер инде… Тик шуны исеңдә тот: сугыш тудырган «хөрлекләр» бетәчәк, хөкүмәт сәүдә эшендә дә тәртип урнаштырачак, ә ревизияләр моннан соң отыры ешрак һәм катырак булачак.
– Бик әйбәт, без аңа каршы