Мансур. Ха-ха-ха!.. Син, Мөршидә, бигрәк каушагансың. Колагыңа әллә нәрсәләр ишетелә башлаган.
Мөршидә. Юк, чынлап, шуннан чыккан төсле тоелды.
Мансур. Анда иске китаплардан башка бернәрсә дә юк. (Капчыкны типкәли.)
Мөршидә. Соң, тавыш?
Мансур. Әбинең биле сызлый торгандыр. Бу капчыкны үз урынына кертик әле. Чынлап та, уңайсызлап тора. (Капчыкны типкәли-типкәли карават астына кертәләр.) Менә шулай. Йә, кил, утыр, Мөршидә. (Караватка утыралар.) Менә нәрсә, җаным, бүген монда куныйк. Иртәгә мин теге ун сумны алгач, пароходка утырып, безгә, авылга китәрбез. Теге, морзаларча, бикәчләү сәяхәте булыр. Шәп бит?
Мөршидә. Син һаман шаярасың, Мансур. Безгә бүгенгә түгел, бер сәгатькә дә калырга ярамый. Аңлыйсыңмы син шуны? Ярамый, ярамый, ярамый.
Мансур. Кара әле, Мөршидә, син туй ясамас борын ук талаша башладың. Туйдан соң сугыша башламасаң ярар иде.
Мөршидә. Мансур, нигә син мәсьәләнең зурлыгын искә алмыйсың?
Мансур. Башта искә алган идем. Ләкин тора-бара һәрбер уңайсызлыкларга күнегелә икән. Минемчә, бер көннән бернәрсә дә булмас.
Мөршидә. Мансур, син минем белән чынлап сөйләшәсеңме, әллә…
Мансур. Бетте. Әйдә, киттек. Ун сум янса янар инде. Ә синең соң акчаң пароход билетына җитәрлекме?
Мөршидә. Артыгы белән.
Мансур. Алай булса, әйдә, киттек. (Караваттан төшкәндә, капчыктагы Шакирҗанның аягына баса.)
Шакирҗан. Ай, аягым!
Мөршидә (сикереп төшеп). Бу нәрсә тагын?
Мансур. Тагын тавыш? Әллә карават астында кеше бармы?
Эзлиләр.
Юк, бернәрсә дә юк.
Мөршидә. Тәгаен менә монда кычкырган шикелле ишетелде.
Мансур. Әллә бу иске китапларга җеннәр ияләшкәнме? (Капчыкны типкәли.) Бер җирдә бернәрсә юк. Әби, әби!
IV. Мөршидә, Мансур һәм әби.
Әби. Нәрсә, кем бар анда? Ай, балакаем, кайттыңмыни?
Мансур. Әби, син элек шуны безгә әйт: билең авыртамы?
Әби. Бик авырта, балакай. Менә күсәк белән кыйнаган шикелле инде.
Мансур. Әйттем бит. Ха-ха-ха!..
Әби. Кунак бар икән. Күрми дә торам. Исәнме, бәбкәм. Кунакка самавыр куярга кирәк. Син, Мансур, балакай, кайда йөрисең? Кичәдән бирле башымны әйләндереп бетерделәр.
Мансур. Кемнәр?
Әби. Кемнәр икәнлекләрен белмим. Әмма башымны бик әйләндерделәр.
Мансур. Йә, йә?
Әби. Әллә нинди кешеләр килеп, сине сораштырып көтеп тордылар-тордылар да соңыннан сугыштылар. Базга качып кына котылдым. Аллага шөкер әле, нәрсәләремә тимәгәннәр.
Мансур. Соң син кемнәр икәнен сорашмадыңмыни?
Әби. Алдан килгәне абзаң дип әйтте үзен. Соңынтын килгәннәре әллә нәрсәләр сораштырып башымны әйләндереп бетерделәр.
Мөршидә. Әйттем бит…
Мансур. Йә, йә?
Әби. Шул, гөмбә, диләр, каравыл, диләр, акча, диләр. Башымны катырып бетерделәр. Бүген дә сине сорап бер әфәнде белән бер бай кеше килгәннәр иде. Йорты теге зур бакча каршында, ди. Әй, аты коргыры, исеме хәтеремнән чыккан лабаса. Әй балакай, кәбестә алып кайттыңмыни?
Мансур. Әби, син безгә