LOUISA DU TOIT
Omnibus 12
Ploeg die wolke • Sirkelbaan • Die stille roep
Jasmyn
1
Brenda Rabie moet deeglik rondsoek en ’n paar onnodige draaie ry voordat sy die onopvallende woonkompleks raaksien. Die naam Edelhof by die ingangshek is eintlik vleiend vir die groepie platdakwooneenhede. Duette, het haar suster geskryf. Eintlik kwartette, want daar is vier eenhede rug aan rug, met vier voordeure in vier windrigtings. En dis raserig teen die dubbelstraat, het Babs verder geskryf; half aanklaerig, asof haar gesinslede die skuld vir haar nuwe omstandighede moet kry.
Noudat sy die kompleks per geluk gevind het, is sy in die verkeerde baan. Dis vieruur op ’n Dinsdag, met aangroeiende spitsverkeer wat haar verhoed om na regs te swaai. Sy is verplig om voort te ry totdat sy eindelik ’n U-draai kan maak om die paar blokke terug te ry.
Sy is nogal op haar senuwees. Om op Dennedal te bestuur, is iets anders as hier. Daar is dit geen kuns om daagliks heen en weer te ry tussen haar ouerhuis en haar pa se prokureurskantoor nie. Hier is dit ’n miernes en sy is totaal vreemd in die omgewing.
Dis ook anders as haar vorige besoeke aan Babs en Tom, toe hulle nog in ’n gerieflike voorstedelike huis etlike kilometer hiervandaan gewoon het. Hierdie deel is ouer, digter, drukker.
Maar Babs en Tom Kilian is intussen uitmekaar; tot die familie se leedwese, want daar was skynbaar geen werklike rede voor nie. Babs het ander verblyf gekry naby haar nuwe werk, by een of ander studiesentrum. Career Centre/Beroepsentrum, want dis dubbelmedium wat die taal betref. So, in Afrikaans praat hulle sommer net van die Sentrum, met ’n hoofletter. En die meer Amerikaanse “Center”, wat internasionaal veld wen teenoor “Centre”. Babs het onnodig uitgebrei, in ’n poging om die brief te rek of die aandag van haar persoonlike situasie weg te trek.
Pressly, die hoof, bestuur dit praktykgerig. Leerprobleme en loopbaanbehoeftes word aangespreek. Sê maar dis vaardigheidsopleiding.
“Sy strooi baie sand in ons oë,” het Magreeth Rabie oor haar oogappel se brief bevind.
“En sy praat baie oor hom,” het Tiny die ander nuanse uitgelig. Sodat almal moes wonder of die man dalk ’n faktor was in haar huwelik met Tom. Huislike gesprekke kring deesdae altyd weer terug na Babs en Tom se egskeiding.
Daar is geen sekuriteitshek nie, en Brenda kan ongehinderd inry. Dis met ’n gevoel van ontreddering dat sy vir haar ligte motor ’n parkeerplekkie vind waar sy hopelik nie verdryf sal word nie. Sy het immers gedink dis luukse verblyf, maar hierdie kluister-huisies is waarskynlik deur ’n opportunistiese ontwikkelaar gebou. Dis naby die stadskern en teenaan die busroetes geleë.
Bordjies wys die nommers van die wooneenhede aan en sy sluit haar motor om, met slegs haar skouerhandsak en toilettas, die entjie te stap. Onthou dan die orige padkos in die klein koelhouer op die kussing langs haar, en draai terug om dit te vat. Sy sal netnou terugkom vir die twee groter tasse, albei gelukkig met wieletjies. Hoewel sy nie seker is hoe veilig haar motor so sonder heksekuriteit is nie, dryf susterlike besorgdheid haar egter voorlopig binnetoe.
Moeg stoot sy haar halflang hare van haar sweterige nek af weg. Die somer wys verlaas tande. Die motor was warm. Sy hou nie van lugverkoeling nie en het dit net af en toe aangesit. Haar gespikkelde kuitromp en kort wit katoenbloes voel onvars. Sy hoop sy kan dadelik stort en vars aantrek.
Die paadjies is van kaal beton, met tussenin enkele verwaarloosde struike en hobbels wildekweek. ’n Herinnering aan Babs en Tom se klein maar kompakte aandtuin waar die wit magnolia na sewe jaar geblom het – byna so lank soos die huwelik geduur het – skiet Brenda pynlik te binne.
Daar het hulle saans gesit wanneer Tom en Babs terugkom van hulle onderskeie werksbestemmings, met ’n skemerkelkie ontspan en kyk hoe die rokerige dynserigheid daar ver oor die digter bewoonde gebiede tot skemerte verdiep. Dat die ligte aanstons sou aanflits en ’n nagtelike towerland naboots, was net ’n vermoede. Die voorstad was veilig ver van die lawaai en drukte van die polsender hart van die grootstad.
Afgesien van hierdie rustigheid, was daar ’n gedurige aanloop en onthalery, met Babs wat rojaal inkope doen en Tom wat geen kans laat verbygaan om sy vriende te beïndruk nie. Eers later sou Babs sy oormatige gekuier by allerlei vriende, wat haar baie aande alleen tuis laat sit het, teen sy kop begin gooi. Saam met al die ander gooigoed, wat net so gereeld na haar toe teruggegooi is. Tom werk vir homself en doen goed, as verskaffer sowel as instandhouer van kantoortoerusting. Heelwat rondry (dis juis hoe hy op Dennedal aangedoen en vir Babs ontmoet het) en ongereelde ure. Later was dit nie meer ’n aanvaarbare verskoning vir sy laatkommery nie. Babs het moeilik daaraan gesluk. Brenda het gevoel daar is iets wat sy miskyk, iets wat nie in soveel woorde geopper word nie.
Die twee kon nooit reg en skoon rusie maak nie, het selfs probeer om haar te laat kant kies: “Sien jy nou, Brenda …”; “Brentjie, sê jy nou vir my …” Die “Brentjie” uit Babs se mond.
Dit was aanvanklik romanties om by hulle te kom. Brenda was maar sewentien toe haar suster trou. Sy en Babs verskil vyf jaar, en jongmeisiedrome het in haar geroer wanneer sy die knus huis betree; ’n spitsdak wat, met sy luike en blombakke, die “cottage”-deel van die naam verdien. Magnolia Cottage in sierskrif. Dit was in mosaïek bo die dubbelgarage aangebring. Babs was goed daarmee, soos met kunsvlyt oor die algemeen.
Hoewel sy nie kwalifikasies het nie, is dit glo ook wat sy by die Sentrum op “nie-formele basis” aanbied. Dit wil sê, sonder papiere. Wat skynbaar nie die baas pla nie. Dis sy eie plek, wat hy self ontwikkel het en finansier. Hoe en waar dit geakkrediteer is, weet Brenda nie, en dit gaan haar ook nie aan nie.
Die egpaar se groeiende onenigheid het sy as groeipyne afgemaak. Die nukkerigheid, die dikmond aan tafel, die verby mekaar skuur. ’n Paar jaar gelede, moeilik om te sê wanneer, het dit drasties slegter begin gaan. Daar moes iets gebeur het waarvan net hulle weet. Iets wat soos ’n taai sening onder die oppervlakte span. So het Brenda oor en oor gedink, maar sy was magteloos. Sy wou hulle ouers nie ontstel nie – want as dié kom kuier, het Babs en Tom nog die skyn gehandhaaf.
By die voordeur kan Brenda die syfer 3 teen die muur nouliks uitmaak, sodat sy wonder of daar nie eers per abuis ’n 5 geverf was en toe met ’n slap kwas gekorrigeer is nie. Sou Babs al tuis wees? Dis redelik laat in die middag. Sy het die indruk gewek dat sy net halfdag werk. Maar, nou ja, met heen en weer ry en laat werk of inkopies doen, kan dit ’n driekwart dag wees. Brenda verbeel haar tog dat sy stemme van binne hoor, maar dit kan ook van langsaan wees.
Dis ’n kaal bruin houtvoordeur, ’n blote toegang tot ’n funksionele woonplek, sonder selfs ’n nis of riffelglaspaneel om dit interessant te maak. Dit het wel ’n laag nuwerige vernis, maar te blink. Kos seker minder en hou langer as behoorlike houtolie. Sy waag dit nie om sommer aan die knop te draai nie, ingeval sy by die verkeerde deur is. Hopelik, ook, is dit gesluit. Babs is laks met al wat ’n sleutel is.
Sy klop en wag. Dit was een van haar pa se opdragte: “Babs klink so verstrooid en ontwrig. Kyk tog dat sy haar deur gesluit hou. Sy sal sommer maklik vergeet. Jy weet, Tom was altyd daar om te help kyk.”
Ja, Tom was seker meer prakties as Babs. Reg aan die begin het hy haar nogal bederf, sou opstaan as iets gehaal moet word, met huishoudelike take help, selfs haar badwater intap.
Maar, nou ja, party mense is so saamgestel dat hulle die hele hand gryp as die pinkie gebied word, en Babs val in hierdie groep. Tom sou bloot haar stuurjonge en lyfkneg geword het as hy nie spoedig walgegooi het nie. Deur koppigheid het hy die proses in trurat probeer gooi, wat nie gewerk het nie. Verwyte het oor en weer gevlieg: oor taakverdeling, petrol intap, oor geld (veral geld), tot oor vuil wasgoed – letterlik en figuurlik.
Ag, wat ’n ellende was die egskeiding tog. Tuis staan daar ’n enorme trouvergroting op ’n staander. Pragtig is die huwelikspaar. Ewe blonderig, ewe stralend, Babs veral met haar sagte rondinge en verowerende glimlag. Hande saamgevou om die bestrikte mes wat die troukoek moet sny. Sy weet nie wat haar ouers nou met die groteske portret sal aanvang nie. Voorlopig is dit slegs weg uit die portaal geskuif,