“Dokter sê hy sal oom Daan ná die volgende pasiënt sien,” sê die ontvangsdame en plaas die gehoorstuk terug na sy die dokter van my teenwoordigheid vertel het. Die vrouens in die wagkamer loer nuuskierig na my om te sien wie is die man wat voorkeurbehandeling kry. Die dokter weet ek het nie tyd om te mors nie en dalk reken hy ek het vir hom ’n slagdingetjie gebring.
Ek vat een van die vrouetydskrifte op die deurmekaar tafeltjie in die middel van die wagkamer. Mans gaan dood voor hulle by die dokter uitkom; hier is nie ’n enkele Landbouweekblad op die tafel nie. Ek blaai deur ’n Sarie. My oog val op ’n brief.
Beste Dokter,
Ses maande gelede het ek ’n aanvallige weduwee ontmoet. Ek is ’n wewenaar, 78 jaar oud. Sy 68. Ons het gereeld begin uitgaan. Soos vriende. Die gewone goed gedoen: fliek, daguitstappies. Na ons gisteraand gaan uiteet het, het ek by haar woonstel gaan koffie drink soos dit my gewoonte geword het. Ek is na haar badkamer toe en toe ek terugkom in die sitkamer, sit sy op haar groot, gerieflike rusbank sonder ’n draad klere aan. Ek het nét daar my baadjie gevat en geloop. Wat is met haar verkeerd?
Voor ek die raad wat die tydskrif se troostante aan die ou oom gegee het kon lees, roep die verpleegster my. Ek sit die Sarie terug op die tafeltjie en terwyl ek opstaan, haal ek die pepermentjie uit my mond en knoop dit toe in my sakdoek se hoek.
“Ek kry hartkloppings, Dokter,” sê ek en gaan sit voor sy lessenaar vol boksies pille.
Ek kan nie met die intrapslag vir hom sê ek het kruit in my pan nodig nie, en die hartkloppings is die reine waarheid. Diep in die nag wanneer ek oor Viagra lê en nadink, gaan my hart aan die klop kompleet soos ’n ou diesel-kragopwekker met los boute.
Die dokter staan op en wys na die ondersoektafel.
Ek trek my hemp uit en gaan lê, hoes en haal diep in-en-uit asem terwyl die dokter my bors en rug met sy lang ore beluister.
“Jy kan aantrek,” sê hy nadat hy my strottehoof ook bevoel het. Hy gaan sit agter sy lessenaar, druk die interkom se knoppie en begin skryf in my lêer. Na ’n kloppie aan die deur kom die verpleegster binne. Ek bedek my kaal bolyf. Dis nie dat ek skaam is nie, maar ’n ou man se lyf is nie vir my mooi nie. Met klere aan is ek ’n man met ’n lyf wat nie ongemerk by vroue verbygaan nie.
“Ek is bekommerd oor jou hart, oom Daan. Jy moet leer om te ontspan. Jy word nie jonger nie.” Voor ek met sy laaste opmerking kan saamstem, sê hy vir die verpleegster: “Reël dat oom Daan gou gaan vir ’n EKG by die hospitaal. Hy moet ook ’n endokrinoloog in die stad gaan sien.” Hy draai na my toe: “Jou hartkloppings kan probleme met jou skildklier wees.” Vir die verpleegster sê hy: “Onthou om bloedmonsters te neem wanneer oom Daan terugkom ná die EKG.”
Probleme met die skildklier? Nee, Dokter, nee. Die probleem lê laer af. Ek hoor myself asemhaal en die dokter se pen krap waar hy skryf. My hart begin klop of daar meer as net ’n paar boute los is.
Die dokter kyk op.
“Die EKG, Dokter, en die bloedtoetse … Kan ons die ondersoekery en goed dalk volgende week doen?” Ek hoes, vee my mond af met my sakdoek, steek my hand in my broeksak, krul my middelvinger oor my wysvinger en sê: “Siek bokooie, sien. Ek moet dringend plaas toe met die medisyne wat ek by die koöperasie gekoop het. Vanmiddag nog, anders vrek hulle vannag.”
Die dokter hou op skryf en kyk na my. “Jy moet nie met jou gesondheid speel nie, oom Daan. Jy onthou vir Klein Gielie Malan?”
Ek onthou. Die dokter wou dié buurman dringend hospitaal toe stuur en Klein Gielie wou nie hoor nie. Hy is by die spreekkamer uit en toe hy sy bakkie se deur wil oopsluit, slaat hy net daar op die teerpad neer. So dood soos ’n mossie. Hartaanval. Maar Klein Gielie was oorgewig. Ek trek my maag in.
“Goed,” sê die dokter, “kan jy môre terugkom?”
“Ja,” sê ek. “Ja, seker.” Ek bedoel nie die seker waarvan ons in die Heidelbergse Kategismus oor ons geloof lees nie, maar die onseker of ons verstand nog helder gaan wees na vyf en sewentig, of so.
“Suster, maak die afsprake vir môre en vind uit wanneer oom Daan Kaap toe moet gaan. Sy dokters is daar.”
Sy knik en trek die deur agter haar toe. Ek bly sit.
“Nog iets, Oom?”
Ek huiwer. Daan van der Walt, vra ek myself vir die soveelste keer, is jy bereid om in stryd met die aanwysing van die Psalmdigter op Viagra, ’n prins onder pille, te vertrou, dáár jou heil te soek, en jou hoop daarop te bou? Ja, antwoord ek, van ganser harte, ja … net hierdie een keer. As my “Opsitkers”-planne uitwerk, het ek die pille kort voor lank nodig. In die tussentyd moet ek ’n bietjie oefen ook. ’n Man gaan nie jag voor hy ’n paar proefskote met nuwe ammunisie afgetrek het nie.
“Nog iets, oom Daan?” vra die dokter weer.
“Ek dag nou so, Dokter, ’n man is mos ’n man. ’n Man is darem nie ’n klip nie.”
Die dokter kyk na my en hy draai sy pen om en om tussen sy wit vingers asof hy nadink oor mans en klippe. Hy begin glimlag.
Ek skep moed. Nou is die oomblik om die dokter met ’n eselskakebeen te oorrompel. “Ek is nie vandag se kind nie, Dokter. My tydjie is nie meer lank nie, en ’n man moet darem, hoe sal ek sê, gereed wees as die groot oomblik aanbreek.”
Die dokter se glimlag word breër. Ek sien wat hy dink: die ou karnallie hier voor hom het ses druppels Wonderessens op suiker nodig vir ’n wonderwerk en ’n lepel Jamaikagemmer in sy emmer net vir ingeval. Hy trek die voorskrifblok nader en begin daarop skryf. “Ek kan ’n klein dosis voorskryf vir daaglikse gebruik,” sê hy, “of ’n groot dosis vir wanneer nodig.”
“Ek verstaan nie mooi nie, Dokter.”
“As jy elke dag ’n klein dosis neem, is jy altyd gereed. Die groot dosis is vir af en toe.”
“Die groot dosis, vir die groot oomblik?”
Die dokter knik.
“Ek sal hom vat.”
Die dokter skryf.
“Gee maar ’n ou paar klein pilletjies vir daaglikse gebruik ook,” sê ek.
Die dokter skryf klaar, skeur die velletjie van die blok af en gee dit vir my. Ek vou die voorskrif op en knoop dit in my hempsak toe.
“Sien jou dan môre, oom Daan.”
In diepe bepeinsing loop ek direk van die dokter af na die apteek toe. Agter die toonbank is ’n meisie met ’n vrolike lag. “Môre, oom Daan. Ek het Oom lanklaas gesien. My ma soek ’n slagskaap. Sy vra Oom moet haar bel.”
Verskrompeld waar die dou van Hermon nuwe lewe moes bring, loop ek by die apteek uit.
“Onthou die slagskaap, Oom,” roep die vrolike stem my agterna.
By die CNA koop ek ’n Landbouweekblad, ’n verdere blokkie in my legkaart.
Ek loop terug na die apteek. Die meisie is nog agter die toonbank.
Met die voorskrif in my hempsak en die Landbouweekblad onder my arm klim ek saam met Kaspaas in die bakkie vir die rit plaas toe deur my wêreld se bruin op bruin gestapelde klippe en sand.
In die middel van die monniksel hang die enigste bron van lig aan ’n kaal draad, ’n 40 watt-gloeilamp. Jan-Willem het vir my ’n blik teeblare gebring en ’n keteltjie wat hy aan dié draad gekoppel het. Ek het ’n paar blare in ’n beker kookwater gegooi. You Mei, ’n Chinese suster van Pandora wat ek in die ouetehuis ontmoet het, het my geleer om hulle tee te drink. Sy, met haar voorvadergeesaanbidding, is die oorsaak dat ek my hier in ’n goddelose land bevind. Die storie van dié vrou kom nog, gee kans. Onthou maar haar naam, Kaspaas: You Mei van der Merwe.
Terwyl ek hier agter my tafel sit en