Koms van die motman. Chris Karsten

’n bergplaas in Zoeloeland waar ek verniet moet werk vir ’n perd nie.

      Hy dros.

      In Jeppestown vat ’n wit gesin hom in as houseboy. Maar hy behou kontak met sy familie en elke keer as baas Porter se negosiewa uit Zoeloeland aankom, stuur hy ’n geldjie terug kraal toe.

      Saam met die groente bring die wa ook boodskappe. Sy pa, Numisimani, pleit. Sy ma, Nompopo, pleit. Sy broers en susters, sy hele familie pleit.

      Ons lot is in die hande en welbehae van baas Porter op wie se plaas ons kraal staan. Baas Tom van Harrismith druk baas Porter oor uitstaande perdskuld, baas Porter druk ons. Doen die gemanierde ding, Mzuzephi – kom terug, kom dop jou boontjie uit sodat die wolk oor ons koppe kan weggaan.

      Boonop: Mzuzephi verlang met ’n seer hart huis toe, na sy mense, sy kraal, sy bergwêreld.

      Hy swig, en met een van sy broers stuur hy ook ’n boodskap terug vir baas Tom op Harrismith. Hy bied baas Tom drie pond aan as volle en finale aflos van skuld vir die verdomde perd waarvoor hy blaamloos is.

      ’n Paar weke later kom sy broer op die wa terug met baas Tom se nuwe instruksie vir Mzuzephi: Bring sélf die drie pond, jou nikswerd. Kom bieg jou skuld, kom smeek my vergifnis af, kom gee die geld persoonlik in my hand.

      Mzuzephi wip sy gat: Ngilalele, wena nyoka – jou moer! Ek pis op jou en op jou nuwe order, voor ’n wit baas buig ek nie weer my knie nie!

      En hy besef sy wit vervolgers sal hom en sy mense nooit los solank hy ’n band hou met sy familie nie.

      Hy sny die bande, hy verander sy naam, sy woonplek, sy werkplek sodat niemand hom ooit weer sal kry nie.