Tóé praat Pieter, sy rug styf. Antwoord op Afrikaans: “Die enigste baas van hierdie plaas, Engelsman, is God … en as ek dit reg verstaan, het Hy die mens heerskappy oor al die diere op aarde gegee. Dis die enigste lisensie wat ek nodig het.”
Die twee maarskalke het mekaar agter sy rug verby aangekyk. “Hy sê,” het Pieter se verloopte vriend vertaal, “dat hy slegs verantwoording doen aan God wat aan die mens die lisensie gegee het om te jag.”
“Ek het gehoop dat hy vanself en stil sou kom,” antwoord die Engelse maarskalk, maar as dít is hoe hy dit wil speel …”
Pieter het die stygende woede in die man se stem gehoor, die naderende beweging … Soos blits het hy omgeswaai, die maarskalk se geweer uit sy hande gegryp en dit verby sy eie lyf gepluk. Hy het effens regop gekom en die geweer met krag teruggeswaai. Die kolf het die maarskalk vol op die bek getref en Pieter kon hoor hoe die lip bars.
Die maarskalk het net daar neergeslaat, sy mond bebloed, skielik nie meer seker van homself nie.
Maar Pieter se eertydse kennis het kop gehou. Hy had Pieter sekuur in sy visier – en Pieter, nou orent, het die Engelsman se geweer omhoog geswaai.
Die twee manne staan só, hul gewere op mekaar gerig, nie een bereid om toe te gee nie.
Die Engelse maarskalk het bloed geproes en sy mond probeer skoon kry.
“Liewers nie,” het die koelkop maarskalk aan Pieter gesê.
Pieter het hom eers net aangestaar, woorde wat hom ontwyk. Toe antwoord hy: “Jy weet hulle gaan nie ophou totdat ons almal hulle slawe is nie.”
Die maarskalk het al baie hieroor nagedink en antwoord toe nie minder ferm nie: “Voor die Engelse was dit die Hollanders … en ná die Engelse sal dit iemand anders wees. Mense soos ek en jy, Pieter, sal altyd slawe wees.”
Pieter wou hom eers nie ’n antwoord verwerdig nie, maar toe kon hy ook nie meer stilbly nie. “Jy miskien. Ek? Nooit.”
En nou staan hy weer by ’n vuurtjie, weer met ’n haas, en weer is daar ’n Engelsman wat uit die niet verskyn.
“Staan nader,” beveel Pieter, “tot waar ek jou kan sien.”
“Moenie skiet nie. Ek kom in die naam van God!”
Pieter tuur na die bosse. Sy geweer steeds gereed, vinger op die sneller.
Die man wat hande omhoog uit die bosse verskyn is skraal, met ’n netjiese baard – al is hy hier ver van seep en water. Hy kom daar uit die ruigtes uit soos Moses met sy staf. Oor sy skouers hang twee leersakke. Sy hoed is ook van leer, maar anders as Pieter s’n het dit ’n lekker breë rand wat die hetige Afrika-sonnetjie van sy gesig en tere Europese vel weghou.
“Dis naby genoeg.”
Die man hou nie op met beweeg nie. Óf hy verstaan Pieter nie, óf hy is domonnosel.
“Ek sê staan stil, boetie! Ek kan ’n mossie op vyftig tree plattrek, en jy is honderd keer groter en veertig tree nader.”
Die man begin iets sê in ’n geradbraakte Afrikaans. Pieter is onmiddellik geïrriteerd. As die man Afrikaans kan praat en verstaan, beteken dit dat hy al lank in die land is. Lank genoeg om drome te droom en vir mense net sonde en ergernis te skep.
“Wat daarvan?”
Die man beweeg nog ’n paar treë nader.
“Stadig …! Stadig …” Vir wat wil hy so naby staan?
“Ek het my perd in die dryfsand naby die rivier verloor,” sê die man, nou weer in Engels.
Pieter laat sak sy geweer effens. “Wragtag. Net ’n bleddie Engelsman is dom genoeg om sy perd deur dryfsand te probeer vat.”
Die Engelsman kyk Pieter fronsend aan, haal sy skouers onbegrypend op. Pieter dink, nou maar goed. Dan praat hy stadiger: “Is jy alleen?”
“Behalwe vir onse Heer, ja, ek is alleen.”
Pieter kyk agter die skraal man verby. Hy moet seker wees dat niemand anders in die ruigtes skuil nie.
Wanneer hy gerus is, beduie hy vir die Engelsman om nader te staan. Dán eers laat sak hy sy geweer, stadig.
Pieter begin hom uitvra, en is verbaas om te hoor dat die man van Grahamstad kom. “Wat soek jy hier in die bosveld?”
“Ek is verbonde aan die Londense Sendinggenootskap.”
“Sendeling?”
“Ja.”
Pieter som Roberts stil op. Hy begin ontspan.
Grant Roberts is drie weke gelede in die kantoor van die Londense Sendinggenootskap op Grahamstad ontvang deur die hoof van die genootskap, doktor John Philip.
Roberts het groot respek vir dié man, wat reeds sedert 1818 gemoeid is met sendingwerk in Suid-Afrika en na wie die dorp Philippolis genoem is, dáár waar ’n sending-buitepos vir Boesmans gestig is. In die onlangse verlede was Philip meer in Londen doenig, as lid van ’n afvaardiging wat by die Britse parlement gaan voorspraak doen het vir sterk optrede teen die Kaapse koloniste weens hul onmenslike optrede teen die inboorlingbevolking.
Dit is einste dr. Philip en sy sending wat sir Benjamin D’Urban sy pos as goewerneur gekos het, en die afgelope jaar het hy hom as die Britse regering se spesiale adviseur oor inboorlingsake op Grahamstad gevestig, waar sy standpunte oor die afskaffing van slawerny nie juigkrete uitgelok het nie by die grensboere wat in die brandpunt was van die struwelinge aan die Oosgrens met die Xhosa-bevolking.
Daar in sy kantoor het die gryse doktor Philip vir Roberts gesê hy kan nie ophou om hom te verstom oor die waagmoed van die nuwe geslag sendelinge uit Londen nie. Omdat hyself van Skotse afkoms is, het Philip van onder effens neergeslane ooglede gesê, het dit hom skoon ongemaklik gemaak wanneer hy ’n idealis soos Grant ontmoet. Hy is gewoond aan mense só konserwatief dat hulle nie graag praat nie.
Grant dink dikwels met deernis terug aan die bejaarde sendeling, sy hare spierwit grys en sy skouers effens geboë, maar sy helderblou oë vol vuur en diepe geloof – terwyl hy wat Grant is eers betreklik onlangs mondig geword het. Grant was netjies geklee, maar hy was ongemaklik in sy pak, sy gesig bleek, met hare wat nie netjies wil bly lê nie.
Hy het groot sake op die hart gehad.
“U moet verstaan, meneer Roberts,” het die waardige teoloog gemaan, “dat die sending wat u wil onderneem lewensgevaarlik is.”
Hy het van die venster weggedraai, waar hy momenteel na buite gestaar het, en Roberts, wat voor doktor Philip se lessenaar gestaan het, reguit in die oë gekyk. “Die land waar die Zoeloes woon is nog nie gekarteer nie. As die dinge wat die plaaslike Xhosas van hulle sê waar is, is hulle ’n kragtige en strydlustige stam. Hul koning is Dingaan, ’n onverbiddelike mens wat koning geword nadat hy sy halfbroer, Shaka, vermoor het.”
“Maar is dit nie die opgelegde taak van die Londense Sendinggenootskap,” het Grant gevra, “om die kennis van Christus te versprei onder die heidene en ander oningeligte nasies nie?”
“Inderdaad, maar dit is taamlik moeilik om dít te doen as ’n mens dood is.”
Die Skotte en hul humorsin … het Grant gedink, maar ’n glimlag onderdruk en vinnig gesê: “Ja, al gaan ek ook deur die dal van doodskaduwee …”
“Natuurlik, ja,” was doktor Philip se antwoord, “maar ek het gesien dat God op baie maniere tot die mens spreek. En dit was ’n Moslem wat my eens vertel het dat ’n mens op God moet vertrou, maar dat jy nietemin nie moet vergeet om jou kameel snags vas te maak nie. Gelukkig het ek daardie Moslem ontmoet toe ek baie jonk was. Sy advies is, vermoed ek, hoekom ek steeds op die ouderdom van drie-en-sestig hier is om dit met jou te deel. Ons moet die heidene na Christus bring,