Met elke woord soek hy ’n flikkering van haar ooglede, ’n frons, ’n glimlag, ’n grimas – maar Magriet hoor hom nie.
“As die baba dwars lê,” sê tant Lenie verslae, “gaan druk nie help nie. Hy moet gedraai word.”
Pieter vlieg orent. “Nou draai hom dan!” skree hy.
“Ek het jou gesê,” sê die ouer vrou, “ek het alles gedoen wat ek kon. Dit help nie.”
Pieter is buite homself van hulpeloosheid. Hy loop ’n desperate draai deur die vertrek. “Hy moes eers oor ’n week of twee gekom het,” sê hy moedeloos.
“Die aanval …” prewel tant Lenie. “Toe daai diere …”
Maar Pieter luister nie na haar nie. Hy soek ’n oplossing. Die lewe in die veld het hom geleer daar is altyd ’n oplossing. Jy moet net soek. Met oop oë. Moet jou nie bly verknies oor dít wat reeds verby is nie. Fokus op dít wat nog moet gebeur. “Eerste!” roep hy.
“Nee, Pieter,” keer tant Lenie, “sy’s nie ’n vroedvrou nie.”
“Sien jy ’n vroedvrou hier?” roep hy uit. “Laat haar probeer.”
“Ungamnceda na?” vra hy aan Eerste. “Kan jy haar help?”
“Ek kan probeer, maar ons het te lank gewag.”
“Doen wat jy kan.”
Eerste gaan sit op die bed, wydsbeen op haar knieë oor Magriet.
Tant Lenie staan ’n paar treë terug, haar hand geskok oor haar mond gedruk. “Die skande,” fluister sy ná ’n ruk.
Pieter kyk angstig toe.
Eerste masseer eers Magriet se maag, maar dit help nie, want Magriet is bewusteloos.
Tant Lenie kyk met afsku na die toneel.
Pieter sien niks anders as Magriet se gesig nie. Hy wil hoop, hy soek uitkoms, maar tot sy smart sien hy hoe die lewe in haar oë verdwyn.
Pieter gaan hurk vinnig langs die bed, vat Magriet se hand wat oor die rand van die bed hang. “Magriet …” Hy prewel, hy roep: “Magriet!”
Magriet se oë sien nie meer nie.
“Sy’s weg,” sê tant Lenie, amper saaklik.
“Vrou!” Die kreet kom bitter oor sy lippe, diep uit sy hart.
“Pieter … sy’s weg.”
Eerste hou op om Magriet te masseer.
Pieter kom stadig orent. Eerste klim van die bed af.
“Sy moes die beeste gesien het,” sê hy. Die hartseer maak sy tong dik in sy mond, die tweede keer in sy lewe.
Eerste buk oor Magriet se lyk, plaas haar oor teen Magriet se maag. “Baas,” roep sy. “Baas!”
Pieter staan nader aan Eerste en die lyk van sy vrou. Eerste staan opsy terwyl sy beduie dat hy sy oor teen Magriet se maag moet druk.
“Ag nee, Pieter!” roep tant Lenie uit. “Dis mos nou …”
“Sjuut! Sjuut!” Hy wil alles hoor wat hy kan. “Sy hart!” roep hy ná ’n ruk. “Ek hoor nog die baba se hart.”
“Dit gebeur soms,” sê tant Lenie wysneusig. “Hy sal oor ’n minuut of wat stil wees.”
Pieter kom stadig orent. Die brutaliteit van tant Lenie se woorde wil-wil in woede oorkook.
Maar dit is Eerste wat tot sy redding kom. “Tarentaal, Baas,” sê sy.
Is die vrou van haar sinne beroof? “Wat sê jy?”
“Tarentaal, Baas.” Sy beduie met haar hande terwyl sy die Afrikaanse woorde een-een uitsê: “Mes. Sny. Trek derms. Uit.”
Hy verstaan eers nie wat sy bedoel nie.
“Trek uit. Tarentaal, Baas.”
Dit tref hom soos ’n donderslag. Die baba moet verlos word.
Hy pluk die mes uit die skede aan sy heup.
“Pieter?” Tant Lenie is besig om heeltemal tred te verloor met wat aan die gebeur is.
“Ek gaan hom uithaal.”
“Pieter, nee!” Sy deins in afgryse van hom weg. “Jy kan dit nie doen nie. Waar is jou respek?”
Hy het nie nou tyd om hom uit te laat oor haar onnosele kortsigtigheid nie. “My seun lewe nog!” roep hy uit.
“Dis heidense dinge,” sê sy ferm. “Jy sal gestraf word!”
Nou praat hy, kort en kragtig: “Dit lewe nog hier binne. Hoekom moet ek al twee verloor?”
Pieter sny Magriet se nagrok oor haar maag oop.
“Pieter, dink mooi voor jy dit doen,” waarsku tant Lenie weer.
“Magriet is weg.” Hy weier om ag te slaan op haar vermaning. “Die kind lewe. Ek gaan hom nie saam met haar verloor nie. Staan weg!”
Pieter se hand bewe met die mes. Hy plaas die punt daarvan teen Magriet se swanger maag.
Tant Lenie draai weg. Sy het al baie diere afgeslag, maar ’n mens is nie ’n dier nie, veral nie ’n mens teenaan wie se lyf sy die vorige aand aan die slaap geraak het nie. Sy kan nie kyk nie.
Eerste staan langs Pieter. Sy praat sag, stadig, gerusstellend terwyl die mes sy koers vind: “Stadig … stadig …”
Die mes gly deur Magriet se vel.
“Nie te diep nie,” vermaan Eerste.
Tant Lenie hou nou met albei hande haar mond toe.
Pieter gee die bebloede mes vir Eerste om vas te hou en druk dan sy hande in Magriet se maag. “Kom …” prewel hy, “kom, seun.”
Pieter lig die baba op; hou die bebloede seuntjie in sy twee hande voor sy gesig in die lug. Die naelstring hang pers en bloederig tussen hulle.
“Jakob,” fluister hy.
“Jakob,” beaam Eerste.
Die volgende dag begrawe Pieter de Witt sy vrou soos dit ’n Christen betaam, met skriflesing, gebed en gesang, onder ’n wilgerboom op Donkerland. Die wilgerboom staan op ’n stil plekkie langs die Tugela.
In die maande wat kom, maak hy Magriet se kudde beeste behoorlik syne. Mettertyd sal die beeste aanteel. Die grond hier is vrugbaar, en alles wat Pieter saai sal op die duur vrugte dra.
’n Ruk lank sal daar geen Engelse of Zoeloewinde oor Donkerland waai nie. Pieter de Witt sal weer trou. Sy sal drie keer vir hom kinders baar, van wie net een, Schalk, sal oorleef.
En Jakob?
Hy word met groot sorg versorg deur haar wie se lewe Pieter aan die ander kant van die Umzimkulu gered het. Jakob wat soos ’n kalf uit ’n moeras gepluk is nadat Eerste sy pa se hand in die verlossing gelei het, sal ’n groot man word. In die eerste anderhalf jaar ná sy geboorte sal sy soos ’n moeder vir hom wees, sy tandvleisies masseer wanneer sy eerste tande wil deurbreek, sy handjies vashou wanneer hy op sy eie wil begin stap. Hy sal ’n man word, en vir die eerste deel van sy lewe het hy sy wit hofie teen haar swart bors laat rus, sy wat haar lewe verskuldig is aan die eienaar van Donkerland. Nou sal jy begin verstaan wat ek bedoel het toe ek gesê het die De Witts se geskiedenis is onlosmaaklik vervleg met dié van Mafungwashe.
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст