Krzyżacy, tom pierwszy. Генрик Сенкевич. Читать онлайн. Newlib. NEWLIB.NET

Автор: Генрик Сенкевич
Издательство: Public Domain
Серия:
Жанр произведения: Повести
Год издания: 0
isbn:
Скачать книгу
картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.

      1

      luty (daw.) – groźny, srogi. [przypis edytorski]

      2

      tur – wymarły dziki ssak z rzędu parzystokopytnych. [przypis edytorski]

      3

      kord – krótki miecz. [przypis edytorski]

      4

      ziemianin – właściciel majątku ziemskiego, obszarnik, dziedzic. [przypis edytorski]

      5

      konew (daw.) – duże naczynie. [przypis edytorski]

      6

      sytny (daw.) – sycący, pożywny. [przypis edytorski]

      7

      stągiewka (daw.) – mała stągiew; stągiew – wysokie naczynie o szerokim dnie. [przypis edytorski]

      8

      Władysław I Łokietek – (ok. 1260–1333), król Polski od 1320, przedtem długo walczył o zjednoczenie kraju po okresie rozbicia dzielnicowego. Walcząc o władzę, musiał zbrojnie stłumić bunt mieszczaństwa krakowskiego pod wodzą wójta Alberta (1311–1312), stąd wzmianka o napięciach między mieszczaństwem a stanem rycerskim. [przypis edytorski]

      9

      ad concessionem pecuniarum (łac.) – do wydawania pieniędzy. [przypis edytorski]

      10

      gotowy grosz (daw.) – gotówka. [przypis edytorski]

      11

      gody – święto. [przypis edytorski]

      12

      prawić (daw.) – mówić, opowiadać. [przypis edytorski]

      13

      gonitwy w szrankach – konkurencje konne na turnieju rycerskim; szranki – ogrodzenie placu, na którym odbywał się turniej. [przypis edytorski]

      14

      kmotr, kumotr – dawne określenie grzecznościowe, gdzie indziej także: kum, ojciec chrzestny. [przypis edytorski]

      15

      rad (daw.) – chętnie. [przypis edytorski]

      16

      gad (daw.) – małe zwierzęta, robactwo bądź szkodniki. [przypis edytorski]

      17

      rad (daw.) – chętnie. [przypis edytorski]

      18

      szranki – ogrodzenie placu, na którym odbywał się turniej, przen. sam turniej. [przypis edytorski]

      19

      zowią (daw.) – dziś popr.: nazywają. [przypis edytorski]

      20

      rodzonego – brata. [przypis edytorski]

      21

      Tępa Podkowa – autentyczny herb: złoty krzyż pod białą podkową na niebieskim polu. [przypis edytorski]

      22

      zawołanie – hasło służące do zwoływania rodu, np. w czasie bitwy, umieszczane w górnej części herbu; nie występuje w heraldyce innych krajów. [przypis edytorski]

      23

      wojna Grzymalitów z Nałęczami – wojna domowa w Wielkopolsce, toczona w latach 1382–1385 między przedstawicielami dwóch rodów możnowładców. Konflikt wynikał z różnych koncepcji obsadzenia tronu polskiego po wygaśnięciu linii Piastów. [przypis edytorski]

      24

      zasie – dziś popr.: zaś. [przypis edytorski]

      25

      kmieć – zamożny chłop, posiadający własne gospodarstwo. [przypis edytorski]

      26

      Jan z Oleśnicy – (zm. 1413), wielkorządca Litwy, starosta krakowski. [przypis edytorski]

      27

      opat – przełożony w męskim zakonie kontemplacyjnym. [przypis edytorski]

      28

      opatrzyłem się – dziś: zaopatrzyłem się. [przypis edytorski]

      29

      podjezdek – koń mniejszej wartości, słaby a. młody. [przypis edytorski]

      30

      pawęż (daw.) – wysoka, czworokątna tarcza z drewna obitego skórą lub blachą. [przypis edytorski]

      31

      Witold Kiejstutowicz, zwany Wielkim – (ok. 1350–1430), wielki książę litewski, brat stryjeczny Władysława Jagiełły. W latach 1382–1385 oraz 1390 przejściowo sprzymierzony z Krzyżakami przeciw Jagielle. [przypis edytorski]

      32

      siedziało książę – w dawnej polszczyźnie wyraz ”książę” miał rodzaj nijaki. [przypis edytorski]

      33

      najprzedniejszy (daw.) – najlepszy, najwyższej jakości. [przypis edytorski]

      34

      Burgund – mieszkaniec Burgundii, regionu w centralnej Francji. [przypis edytorski]

      35

      dzieci Beliala – przen. poganie; Belial a. Baal – bożek pogański wspominany w Starym Testamencie. [przypis edytorski]

      36

      Mikołaj z Moskorzowa – dowódca obrony górnego zamku w Wilnie w r. 1390. [przypis edytorski]

      37

      zamkuście nie dali – gdy Krzyżacy zaatakowali Wilno w jesieni 1390, górny zamek obroniła załoga dowodzona przez Mikołaja Moskarzewskiego; w obronie zamku dolnego dowodził i zginął wówczas brat Jagiełły, Korygiełło. [przypis edytorski]

      38

      tedy