Cudna mieszczka. Gomulicki Wiktor Teofil. Читать онлайн. Newlib. NEWLIB.NET

Автор: Gomulicki Wiktor Teofil
Издательство: Public Domain
Серия:
Жанр произведения: Повести
Год издания: 0
isbn:
Скачать книгу
itle>

      I. Serenada

      – Tędy, Fabio! Tędy, Luka!

      – Corpo di Bacco1! O małom nie runął przez jakieś ciało parszywe, co w poprzek drogi leżało!

      – Pies pewnie…

      – Pewniej Żyd.

      – Kolnij nożem – przekonasz się. Jeśli pies – zawyje; jeśli dusza niechrzczona – zakwiczy…

      – Ciszej, kamraci2. Ty, Luka, brzuch wciągnij, a ty, Fabio, trzymaj się murów i nie schodź na środek. Księżyc zdradzić nas może.

      – Rzuciłbyś do biesa3 tę komedię, przyjacielu Giano! To nie Wenecja!

      – Więc cóż! Piękne niewiasty są wszędzie, a nad Wisłą więcej ich niż nad lagunami.

      – Mówisz jak półgłówek. Dodaj, że Warszawa od Wenecji piękniejsza, a będę cię miał za skończonego wariata.

      – Nie kłóćcie się. Otośmy na rozstaju. Niech Giano gada teraz: w prawo czy w lewo?

      Zamilkli i w miejscu stanęli. Byli u wylotu ulicy Baryczkowskiej wprost targu rybnego. Przed nimi leżał placyk kwadratowy, przez pół biały od księżyca, przez pół czarny od mroku. Z dwóch stron placyku stały kamienice; w głębi ciągnął się mur wysoki, zębaty, w równych odstępach basztami półokrągłymi najeżony.

      Z trzech ludzi, rozmawiających po włosku, wysunął się najwyższy, któremu było na imię Giano. Wysunął się i jął4 niespokojnie patrzeć dokoła.

      Zawinięty był w płaszczyk lekki, spod którego wyglądały nogi w femurałach5 barwistych. Na głowie miał berecik z piórem czerwonym. Spod berecika wymykały się długie, czarne, na szyję spadające włosy.

      Towarzysze byli również z włoska, choć mniej strojnie ubrani. Jeden gruby, beczkowaty, wyglądał jak tocząca się kula. Drugi zdawał się suchotnikiem.

      Giano spojrzał bystro w jedną i w drugą stronę, i cofnął się z pośpiechem pod wystający okap muru.

      – Hę? – spytali tamci.

      – Baczność – szepnął – ktoś nadchodzi.

      Dunajem toczyło się dwóch kumów6 pod dobrą datą7. Szewcy pewnie albo cieśle – w szarych kubrakach obydwa, z czapkami przekrzywionymi. Jeden patrzył w księżyc i podśpiewywał, niezbyt głośno zresztą:

      Szarszan zardzewiały8

      Z poszew opadały,

      Kijec granowity9,

      Harkabuz10 nabity…

      Drugi patrzył w ziemię i pluł na prawo i na lewo.

      Gdy byli już blisko, weselszy z dwóch zaśpiewał głośniej:

      Mazurowie naszy11

      Po jaglanej kaszy

      Jak sobie podpiją,

      Wnet chłopa zabiją…

      Hu – ha!

      Stanął i w miejscu się okręcił.

      Nagle wzrok jego padł na trójkę stojącą pod murem. Zajęła go bardzo. Przyglądał się jej pilnie, oczy mrużąc i uśmiechając się; potem palec wysunął przed siebie i usta otworzył.

      – Włoskie małpy! – krzyknął w głos i śmiechem wybuchnął głupim.

      Ale drugi w tejże chwili dał mu w bok kułaka12.

      – Królewscy! – rzekł mu do samego ucha.

      Uspokoiło go to od razu. W jednej chwili spoważniał, przygarbił się, zmalał. Czapkę z głowy ściągnął i mówił:

      – Laudetur13.

      – In saecula14 – odrzekli Włosi.

      – Ja… – bąkał onieśmielony, kłaniając się, z odkrytą wciąż głową – ja panów Włochów od serca miłuję… Panów Szwedów takoż… I panowie Niemcy moi bracia… Powiedziano: miłuj bliźniego swego…

      Towarzysz pociągnął go za rękaw, przerywając orację. Opierał się trochę, w końcu ustąpił. Odchodząc, jeszcze raz skłonił się pokornie.

      – Wydostań brzuch, Luka! – zawołał Giano wesoło. – Niebezpieczeństwo minęło.

      Grubas wysunął się spoza skarpy, do której przylepiony był jak nietoperz.

      – Oj, Giano! Giano! – mówił płaczliwie – szukasz ty guza własnowolnie.

      – Na swoją głowę i na naszą! – dodał płaczliwiej jeszcze Fabio.

      – Tchórze! – wykrzyknął Giano. – Zlękli się dwóch szewców pijanych.

      – Ba! Mogła to być szlachta!…

      – Albo pancerni!…

      – Giano, pieszczoto wenecjanek! Przyjaciel tobie mówi: wróć się!…

      – Giano, słowiku z Lido15! Kamrat ciebie ostrzega: wróć się!…

      Smukły Włoch głowę uniósł – oczy mu zapłonęły…

      – Nigdy! – rzekł z mocą. – Ach! Wy nie wiecie, jaka ona piękna. Róża przy niej jest pokrzywą, brylant krzemieniem, słońce świeczką łojową…

      – Pi, pi, pi!… – zadziwił się Fabio.

      – Kiedym ją po raz pierwszy ujrzał… takt w śpiewie zgubiłem. Zdawało mi się, że to z ołtarza anioł zestąpił i siadł w ławce z książką do modlitwy. Od tego dnia nie sypiam. Kiedy wy wszyscy, winem nalani, w najlepsze chrapiecie, otwieram okno, na księżyc patrzę i wołam z głębi serca: „Barbaro! Barbaro!”.

      – Ona nie dla ciebie… – mruknął Luca.

      Giano rzucił się, jakby go sztyletem pchnięto. Oczy mu dziko błysnęły; usta wykrzywił kurcz; pod czarnym wąsem zabieliły się wyszczerzone zęby.

      – Jeśli nie dla mnie – syknął – to i dla nikogo!

      Towarzysze spojrzeli po sobie. Oczy ich mówiły: „Już z nim nikt nie poradzi…”.

      – Idźmy! – odezwał się z rezygnacją grubas.

      – Idźmy! – powtórzył jak echo suchotnik.

      Giano uspokoił się, ale mu bladość na twarzy została. Skinął na kamratów i poprowadził ich przez plac, po stronie cienia. Potykali się o wielkie, płaskie kadzie, poślizgiwali na wilgotnych i szlamem pokrytych kamieniach. Woń ryb zepsutych uderzała ich powonienie. Nad głową słyszeli łoskot suchych, poruszanych wiatrem sztokfiszów, które wywieszono na znak ponad kramami.

      Minąwszy targ rybny, skręcili w prawo. Giano prowadził ich teraz wąskim przejściem wzdłuż muru. Pełno tu było gruzów; rosły też osty i inne zielska. Niebawem ujrzeli przed sobą potężny czworobok Bramy Nowomiejskiej. Osadzony mnóstwem przystawek, daszków, wykuszów, wieżyczek małych i okratowanych okienek, wyglądał jak maczuga krzemieniami nabijana.

      – Kto idzie?! – krzyknął pachołek trzymający straż w bramie i halabardą brzęknął o kamienie.

      Ale zaraz, poznawszy „królewskich”, uspokoił się i w głąb cofnął. Na ławie kamiennej stał tam dzban niepróżny, a przy nim kilku wojaków w kości grało…

      – Przeklęte Włoszyska! – mruknął spluwając. – Zawdy16 to ma po nocy robotę!

      – Wiadomo!


<p>1</p>

corpo di Bacco (wł.) – dosł. na ciało Bachusa (przekleństwo). [przypis edytorski]

<p>2</p>

kamrat – kolega, kompan, towarzysz. [przypis edytorski]

<p>3</p>

bies (daw.) – diabeł. [przypis edytorski]

<p>4</p>

jąć – zacząć. [przypis edytorski]

<p>5</p>

femurały (z łac. femur: udo) – krótkie, obcisłe spodnie, przylegające do uda. [przypis edytorski]

<p>6</p>

kum – tu: kolega, sąsiad. [przypis edytorski]

<p>7</p>

pod dobrą datą (daw., pot.) – nietrzeźwy, pijany. [przypis edytorski]

<p>8</p>

szarszan – rodzaj szabli. [przypis edytorski]

<p>9</p>

granowity – graniasty, kanciasty. [przypis edytorski]

<p>10</p>

harkabuz a. arkebuz (z fr.) – strzelba lontowa, gładkolufowa, używana od XV do XVII w. [przypis edytorski]

<p>11</p>

Mazurowie naszy (…) Hu-ha – popularna piosenka z XVII w. [przypis edytorski]

<p>12</p>

dać w bok kułaka – trącić pięścią (kułakiem) w bok. [przypis edytorski]

<p>13</p>

laudetur (łac.) – niech będzie pochwalony. [przypis edytorski]

<p>14</p>

in saecula (łac.) – na wieki. [przypis edytorski]

<p>15</p>

Lido – niewielka wyspa w pobliżu Wenecji. [przypis edytorski]

<p>16</p>

zawdy (daw.) – zawsze. [przypis edytorski]