Kariera Nikodema Dyzmy. Tadeusz Dołęga-mostowicz

Tak – rzekł Dyzma.

      – Bywa pan u niej?

      – Czasami – przeciągnął z namysłem. – Pani Przełęska, zdaje się, nie cierpi pana Kunickiego, lecz panią lubi.

      Zdetonowała się i zapytała cicho:

      – Rozmawiał pan z nią o mnie? Ach, przepraszam za niedyskrecję, ale, widzi pan, to mnie tak wzburzyło. Niech się pan nie dziwi. Przecie niemal wszystkie moje wspomnienia wiążą się z domem i ze środowiskiem cioci Przełęskiej… Pan tam bywa…

      – Czemuż pani tam nie wpadnie?

      – Ach… Przecie sam pan wie. Osoba mego męża… Nie mogą mi tego darować…

      Odwróciła głowę i dodała niemal szeptem:

      – Tak jak i ja nie mogę sobie darować.

      Nikodem milczał.

      – Wstyd mi przed panem i za to, i za te moje zwierzenia… Jestem bardzo bezsilna… bardzo słaba… Bardzo nieszczęśliwa…

      – Proszę się nie martwić, wszystko jeszcze będzie dobrze…

      – Nie, niech pan mnie nie pociesza, proszę pana. Ja wiem, ja to czuję, że znalazłam w pańskiej bogatej duszy głęboki i szczery oddźwięk. Przecie tak krótko się znamy, a ja mam dla pana tyle ufności… Nie trzeba, niech pan mnie nie pociesza, na moją tragedię nie ma rady. Wystarczy, że mnie pan rozumie… Pan jeden – dodała po pauzie.

      – Ale dlaczego pani mówi, że nie ma rady, czyż nie może pani rozwieść się z mężem?

      – Nie potrafię – odparła, patrząc na ziemię.

      – Hm, więc jednak przywiązała się pani do męża…

      W oczach Niny rozpalił się płomień.

      – O, nie, nie – zaprzeczyła żarliwie – jak pan może posądzać mnie o to! Nic mnie nie łączy z tym człowiekiem o duszy sklepikarza, z tym… starcem…

      W głosie jej brzmiały nienawiść i wstręt.

      – Więc dlaczegóż powiedziała pani, że pani nie potrafi rozwieść się z nim? – zdziwił się Dyzma.

      – Nie potrafię żyć… w nędzy… Zresztą, nie tylko o sobie muszę myśleć.

      – Żartuje pani – przebiegle zaczął Nikodem – przecież Koborowo to grube miliony, są one pani własnością…

      – Myli się pan, Koborowo jest własnością mego męża.

      – Ależ sam mi pan Kunicki mówił…

      – Tak. Zapisane jest na mnie, lecz w razie rozwodu byłabym nędzarką.

      – Nie rozumiem?

      – Ach, po co mówimy o tych rzeczach… Widzi pan, mój mąż wziął ode mnie zobowiązania na takie sumy, które przewyższają wartość Koborowa.

      – Wyłudził od pani?

      – O, nie, wziął, bo mu się należały… na pokrycie długów mojej rodziny.

      – Aha!…

      – Nie mówmy już o tym, to mi sprawia tak wielką przykrość – złożyła ręce i patrzyła mu w oczy z błagalną prośbą – i proszę pana, niech pan z moją ciotką o mnie nie rozmawia, dobrze?

      – Jak pani każe. Chociaż…

      – Proszę pana! Bardzo proszę! Tamten świat już dla mnie nie istnieje, nie mam do niego powrotu… Czytajmy…

      Wzięła książkę i otworzyła ją na zakładce. Zaczęła czytać, lecz zanim zdołała wymówić kilka słów, głos począł drgać, piersi jej wznosiły się i opadały w szlochu.

      – Niech pani nie płacze, nie trzeba płakać – bezradnie uspokajał Dyzma.

      – Boże, Boże – łkała – pan jest dla mnie taki dobry, taki… dobry… Niech pan mi przebaczy… to nerwy…

      Zerwała się nagle i wybiegła z pokoju.

      „Ani chybi – pomyślał Dyzma – kobieta zakochała się we mnie”.

      – Zakochała się – powtórzył głośno i uśmiechnął się z zadowoleniem.

      Na nocnej szafce stało małe lusterko. Sięgnął po nie i długo przyglądał się własnej twarzy, trochę zdziwiony, trochę zaciekawiony i trochę kontent z siebie.