Anne of Avonlea. Ania z Avonlea w wersji do nauki angielskiego. Grzegorz Komerski

1787 był dla siedemnastoletniego Williama rokiem ukończenia nauki w szkole średniej, literackiego debiutu (kilka sonetów na łamach londyńskiego miesięcznika „The European Magazine”) i wstąpienia na studia na uniwersytecie w Cambridge.

      Ważnym momentem w życiu Wordswortha okazały się studenckie wakacje, które spędził na pieszych wędrówkach po francuskich i szwajcarskich Alpach. Podczas tej eskapady przesiąkł wolnościowymi ideałami Rewolucji Francuskiej, której stał się gorącym orędownikiem. W 1790 roku przeniósł się wręcz na kontynentalną stronę kanału La Manche i mieszkał we Francji do momentu, gdy w 1793 roku ogarnięta rewolucyjnym zamętem Republika wypowiedziała wojnę Anglii i poeta wrócił do ojczyzny w obawie o własne życie.

      W 1795 roku otrzymał pokaźny jak na owe czasy (900 funtów) spadek po bliskim przyjacielu, rzeźbiarzu Raisleyu Calvercie. Pieniądze pozwoliły Wordsworthowi na dobre uwolnić się od długotrwałych kłopotów finansowych i skupić na twórczości.

      Dwa lata później zamieszkał w Somerset, w sąsiedztwie innego poety, Samuela Taylora Coleridge’a, wielbiciela talentu Wordswortha. Wynikiem ich artystycznej współpracy był tom zatytułowany Lyrical Ballads, opublikowany w 1798 roku i wyznaczający początek romantycznej rewolucji w literaturze angielskiej. Współczesna krytyka w większości przyjęła jednak utwory obu poetów bez szczególnego entuzjazmu.

      W 1799 roku, po powrocie ze wspólnej z Coleridge’em podróży do Niemiec, Wordsworth osiadł z siostrą Dorothy w miejscowości Grasmere w angielskiej Krainie Jezior (Lake District), regionie szczególnie cenionym przez brytyjskich artystów z powodu urokliwych, dzikich krajobrazów. Wordsworth, Coleridge oraz Robert Southey, do dziś zwani są Poetami Jezior. To właśnie wśród tamtejszych pejzaży powstał w 1804 roku najsłynniejszy wiersz Wordswortha, I wandered lonely as a cloud, znany także pod tytułem „Żonkile” (Daffodils).

      W 1802 poeta poślubił Mary Hutchinson, przyjaciółkę z okresu dzieciństwa. Kilka następnych lat okazało się dla niego czasem niezwykle trudnym. Stracił dwójkę dzieci z wcześniejszych związków, jego brat utonął na morzu, a siostra przeszła głębokie załamanie nerwowe. Rozczarowany losami rewolucyjnej Francji oddalał się od młodzieńczych ideałów, a jego poglądy z biegiem czasu coraz bardziej skłaniały się w stronę konserwatyzmu.

      Autor „Żonkili” pisał do końca życia, aczkolwiek według znawców największe dzieła stworzył w czasach młodości. Zmarł 23 kwietnia 1850 roku.

      William Wordsworth był czołową postacią angielskiego romantyzmu. To on w swoich esejach i wierszach wytyczył pozostałym artystom nowy kurs, szeroko pojęty zwrot ku naturze. Zależało mu przy tym nie tylko na opisywaniu estetycznych walorów krajobrazów, urody fauny i flory – poeta w świeży sposób ujmował istotę organicznego związku między człowiekiem a światem, opisywanego jako zaślubiny ludzkiego umysłu z naturą, oraz traktował świat przyrody jako umysł samego Boga.

      Drugim nowatorskim elementem twórczości Wordswortha było skierowanie poetyckiego namysłu do własnego wnętrza. Jego opublikowany pośmiertnie poemat The Prelude należał do pierwszych tak długich autobiograficznych utworów poetyckich, w których ogólne refleksje dotyczące natury ludzkiej mieszają się z nowoczesnymi, psychologicznymi obserwacjami samego siebie.

      Obcowanie z poezją było według Wordswortha najważniejszym i najcenniejszym z ludzkich doświadczeń, a sama poezja „pierwszą i ostatnią wiedzą, równie nieśmiertelną jak serce człowieka”.