4. Jaka jest obecnie średnia długość życia?
◻ A 50 lat,
◻ B 60 lat,
◻ C 70 lat.
5. Na świecie żyje około 2 miliardów dzieci w wieku 0-15 lat. Ile dzieci będzie w 2100 roku według szacunków Organizacji Narodów Zjednoczonych?
◻ A 4 miliardy,
◻ B 3 miliardy,
◻ C 2 miliardy.
6. ONZ przewiduje, że do roku 2100 populacja na świecie zwiększy się o kolejne 4 miliardy ludzi. Z jakiego powodu?
◻ A wzrośnie liczba dzieci poniżej 15 roku życia,
◻ B wzrośnie liczba osób dorosłych w wieku 15-74 lat,
◻ C wzrośnie liczba osób w podeszłym wieku powyżej 74 roku życia.
7. Jak zmieniła się liczba zgonów spowodowanych klęskami żywiołowymi?
◻ A zwiększyła się ponaddwukrotnie,
◻ B pozostała bez zmian,
◻ C zmniejszyła się o ponad połowę.
8. Obecnie na świecie żyje około 7 miliardów ludzi. Która z map najtrafniej ukazuje rozmieszczenie populacji? (Każda z postaci odpowiada jednemu miliardowi ludzi).
9. Jaki procent rocznych dzieci na świecie poddano szczepieniom?
◻ A 20%,
◻ B 50%,
◻ C 80%.
10. Biorąc pod uwagę światową średnią, edukacja przeciętnego trzydziestoletniego mężczyzny trwa 10 lat. Ile lat trwa edukacja kobiety w tym samym wieku?
◻ A 9 lat,
◻ B 6 lat,
◻ C 3 lata.
11. W roku 1996 tygrysy, pandy wielkie oraz czarne nosorożce znajdowały się na liście zwierząt zagrożonych. Które spośród tych gatunków obecnie sklasyfikowano jako bardziej zagrożone wyginięciem?
◻ A wszystkie trzy,
◻ B jeden,
◻ C żaden.
12. Jaki procent ludzi na świecie ma w jakimś stopniu dostęp do elektryczności?
◻ A 20%,
◻ B 50%,
◻ C 80%.
13. Klimatolodzy uważają, że przez następnych 100 lat średnia temperatura na Ziemi:
◻ A wzrośnie,
◻ B pozostanie bez zmian,
◻ C spadnie.
Oto poprawne odpowiedzi:
1C, 2B, 3C, 4C, 5C, 6B, 7C, 8A, 9C, 10A, 11C, 12C, 13A
Za każdą poprawną odpowiedź otrzymujesz 1 punkt. Zapisz swój wynik na kartce papieru.
Jak ci poszło? Sporo z wybranych przez ciebie odpowiedzi było błędnych? Masz wrażenie, że podczas rozwiązywania tego testu musiałeś często zgadywać? Jeśli tak, mam dla ciebie dwie informacje, które mogą cię pocieszyć.
Po pierwsze, po przeczytaniu tej książki osiągniesz znacznie lepszy wynik. I to nie dlatego, że zmuszę cię do zapamiętania mnóstwa danych statystycznych. (Co prawda, jestem ekspertem w dziedzinie zdrowia publicznego, ale jeszcze nie zwariowałem.) Osiągniesz lepszy wynik, ponieważ podzielę się z tobą kilkoma prostymi narzędziami krytycznego myślenia. Pomogą ci one spojrzeć na świat z właściwej perspektywy i zorientować się, w jaki sposób on funkcjonuje, bez potrzeby zapamiętywania szczegółowych danych.
Po drugie, jeśli uzyskałeś zły wynik w tym teście, znajdujesz się w bardzo dobrym towarzystwie.
Przez ostatnie kilkadziesiąt lat tysiącom ludzi na całym świecie zadałem setki podobnych pytań na temat biedy i zamożności, wzrostu liczby ludności, liczby urodzeń i zgonów, edukacji, zdrowia, równouprawnienia kobiet i mężczyzn, przemocy, energii oraz środowiska naturalnego – jednym słowem, dotyczyły one podstawowych globalnych wzorców i trendów. Testy nie są skomplikowane i nie zawierają podchwytliwych pytań. Zwracam jedynie uwagę, aby trzymać się dobrze udokumentowanych i niezaprzeczalnych faktów. A mimo to większość ludzi osiąga niezwykle słabe wyniki.
Na przykład pytanie trzecie odnosi się do tendencji związanej ze skrajnym ubóstwem. Przez ostatnie dwadzieścia lat liczba ludzi żyjących w skrajnej biedzie zmniejszyła się o połowę. To naprawdę rewolucyjne osiągnięcie. Uważam to za najważniejszą zmianę, jaka dokonała się na świecie za mojego życia. Stanowi to dość podstawowy fakt dotyczący życia na Ziemi. Mimo to nie jest on powszechnie znany. Średnio tylko 7% – mniej niż jedna osoba na dziesięć – udziela poprawnej odpowiedzi na to pytanie.
(Jak widać, wiele mówiłem w szwedzkich mediach o spadku liczby osób żyjących w biedzie.)
Zarówno demokraci, jak i republikanie w Stanach Zjednoczonych często twierdzą, że ich przeciwnicy nie znają faktów. Gdyby przetestowali swoją własną wiedzę, zamiast wskazywać na swoich przeciwników, może odnaleźliby w sobie więcej pokory. Gdy przeprowadziliśmy ankietę w USA, tylko 5% respondentów udzieliło poprawnej odpowiedzi. Pozostałe 95%, bez względu na preferencje polityczne, uważało, że poziom skrajnej biedy nie zmienił się przez ostatnie 20 lat, lub co gorsza, że liczba osób żyjących w skrajnej biedzie podwoiła się – a przecież wydarzyło się coś zupełnie odwrotnego.
Spójrzmy na kolejny przykład: pytanie numer dziewięć, dotyczące szczepień. Obecnie prawie wszystkie dzieci na świecie zostały poddane szczepieniom. Niesamowite. Oznacza to, iż niemal cała ludzkość żyjąca w dzisiejszych czasach ma dostęp do podstawowej opieki medycznej. Jednak niewiele osób o tym wie. Średnio tylko 13% respondentów wybiera właściwą odpowiedź.
Jeśli chodzi o ostatnie pytanie dotyczące zmian klimatycznych, 86% osób zapytanych przeze mnie udziela prawidłowej odpowiedzi. We wszystkich bogatych krajach, w których sprawdzałem wiedzę opinii publicznej w ankietach internetowych, przewidywania klimatologów dotyczące ocieplenia klimatu są powszechnie znane. W ciągu zaledwie kilkudziesięciu lat odkrycia naukowe opuściły laboratoria i dotarły do zwyczajnych ludzi. To ogromny sukces pod względem rozwoju świadomości społecznej.
Wyjąwszy pytanie o zmiany klimatyczne, sytuacja wygląda identycznie w przypadku pozostałych dwunastu pytań. Winna jest ogromna ignorancja (spowodowana nie głupotą czy celowym działaniem, ale zwykłym brakiem wiedzy). W roku 2017 zadaliśmy nasze pytania 14 000 osób z 12 krajów. Średnio jedynie 2 pytania z 12 uzyskały poprawne odpowiedzi. Nikt nie zdobył maksymalnej liczby punktów i tylko jedna osoba (ze Szwecji) uzyskała 11 na 12 punktów. Ku naszemu zdumieniu 15% respondentów uzyskało 0 punktów.
Pewnie wydaje ci się, że lepiej wykształceni ludzie uzyskaliby lepsze wyniki? Czy też ci bardziej zorientowani w tych kwestiach? Kiedyś też tak myślałem, ale byłem w błędzie. Testowałem wiedzę uczestników