© Copyright by Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016
Wszystkie prawa zastrzeżone.
Reprodukcja w jakiejkolwiek postaci całości bądź części książki bez pisemnej zgody wydawcy są zabronione.
Autorzy i Wydawnictwo dołożyli wszelkich starań, aby wybór i metodyka zabiegów fizjoterapeutycznych w tym opracowaniu były zgodne z aktualnymi wskazaniami i praktyką kliniczną. Mimo to, ze względu na stan wiedzy, zmiany regulacji prawnych i nieprzerwany napływ nowych wyników badań dotyczących podstawowych i niepożądanych działań fizjoterapii, Czytelnik musi brać pod uwagę informacje producenta sprzętu lub autorów metod, aby nie przeoczyć ewentualnych zmian we wskazaniach i dawkowaniu. Dotyczy to także specjalnych ostrzeżeń i środków ostrożności. Należy o tym pamiętać, zwłaszcza w przypadku nowych lub rzadko stosowanych metod fizjoterapii.
Recenzent: prof. dr hab. med. Krzysztof Klukowski
Wydawca: Jolanta Jedlińska
Redaktor merytoryczny: Beata Cynkier
Producent: Magdalena Preder
Projekt okładki i stron tytułowych: Lidia Michalak-Mirońska
Ilustracja na okładce: Rawpixel.com/Shutterstock
Skład wersji elektronicznej na zlecenie Wydawnictwa Lekarskiego PZWL: Tomasz Szymański / konwersja.virtualo.pl
eBook został przygotowany na podstawie wydania papierowego z 2016 r., (wyd. I)
Warszawa 2016
ISBN 978-83-200-5170-4
Wydawnictwo Lekarskie PZWL
02-460 Warszawa, ul. Gottlieba Daimlera 2
tel. 22 695-43-21
Księgarnia wysyłkowa:
tel. 42 680-44-88; infolinia: 801 33 33 88
e-mail: [email protected]
Informacje w sprawie współpracy reklamowej: [email protected]
Autorzy
dr Paulina Aleksander-Szymanowicz
Zakład Klinicznych Form Terapii Zajęciowej, Katedra Terapii Zajęciowej, Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
dr hab. Aneta Bac
Zakład Klinicznych Form Terapii Zajęciowej, Katedra Terapii Zajęciowej, Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
dr Anna Bukowska
Zakład Teoretycznych Podstaw Terapii Zajęciowej, Katedra Terapii Zajęciowej, Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
mgr Urszula Chrabota
Zakład Klinicznych Form Terapii Zajęciowej, Katedra Terapii Zajęciowej, Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
dr Katarzyna Filar-Mierzwa
Zakład Teoretycznych Podstaw Terapii Zajęciowej, Katedra Terapii Zajęciowej, Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
dr Edyta Janus
Zakład Teoretycznych Podstaw Terapii Zajęciowej, Katedra Terapii Zajęciowej, Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
dr Marta Kądziołka
Zakład Sportu Niepełnosprawnych, Katedra Społecznych Podstaw Rehabilitacji, Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
dr Aleksandra Kulis
Zakład Klinicznych Form Terapii Zajęciowej, Katedra Terapii Zajęciowej, Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
mgr Dorota Kurbiel
Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Psychiatrii i Opieki Środowiskowej, Kraków
dr Anna Misiorek
Zakład Teoretycznych Podstaw Terapii Zajęciowej, Katedra Terapii Zajęciowej, Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
dr hab., prof. nadzw. Marek Pokutycki
Zakład Teoretycznych Podstaw Terapii Zajęciowej, Katedra Terapii Zajęciowej, Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
dr Agnieszka Smrokowska-Reichmann
Zakład Klinicznych Form Terapii Zajęciowej, Katedra Terapii Zajęciowej, Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
dr Paweł Żychowicz
Zakład Sportu Niepełnosprawnych, Katedra Społecznych Podstaw Rehabilitacji, Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
Przedmowa
W XX w. w Polsce, szczególnie w okresie po II wojnie światowej, terapia zajęciowa rozumiana jako forma rehabilitacji zawodowej, społecznej i fizycznej, funkcjonowała głównie w środowiskach osób niepełnosprawnych intelektualnie oraz fizycznie, w trzech podstawowych formach: jako ergoterapia, arteterapia i socjoterapia. Zawód „terapeuta zajęciowy” był w tamtym czasie wykonywany przez osoby, które w ramach ukończonych kierunków pedagogicznych bądź kierunku Fizjoterapia uzyskiwały dodatkowo specjalność z terapii zajęciowej. Skok jakościowy w rozwoju terapii zajęciowej w Polsce nastąpił w 2012 r., kiedy po raz pierwszy w naszej rzeczywistości edukacyjnej powołano do życia kierunek studiów stacjonarnych, licencjackich – Terapia Zajęciowa, w Akademiach Wychowania Fizycznego w Krakowie i we Wrocławiu.
Na tym nowo powołanym kierunku studiów kształci się terapeutów zajęciowych zgodnie ze standardami przyjętymi przez Światową Organizację Terapeutów Zajęciowych (WFOT –World Federation of Occupational Therapy) i Europejską Sieć Terapii Zajęciowej w Szkolnictwie Wyższym (ENOTHE – European Network of Occupational Therapy in Higher Education) – organizacji funkcjonującej w ramach Rady Terapeutów Zajęciowych dla Krajów Europejskich (COTEC – Council of Occupational Therapists for the European Countries). Otwarcie w Polsce kierunku Terapia Zajęciowa, opartego na modelu obowiązującym w Europie, przede wszystkim w krajach anglosaskich i skandynawskich, oraz w Ameryce Północnej, było możliwe dzięki uprzednim kilkuletnim szkoleniom przeprowadzonym w kraju i w wyspecjalizowanych ośrodkach w państwach Unii Europejskiej przez europejskie organizacje terapeutów zajęciowych dla grupy polskich nauczycieli akademickich z kilku wiodących, zainteresowanych szkoleniem ośrodków naukowych. Ukoronowaniem starań w realizacji przedmiotowego przedsięwzięcia było otwarcie w 2015 r. studiów II stopnia – magisterskich, o profilu akademickim, dla kierunku Terapia Zajęciowa, na Wydziale Rehabilitacji Ruchowej w Akademii Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie.
Podręcznik „Terapia zajęciowa” został opracowany przez zespół osób tworzących kadrę nauczycieli akademickich kierunku Terapia Zajęciowa w AWF w Krakowie i jest udaną próbą usystematyzowania podstawowych treści przypisanych do przedmiotowych studiów. Książka skonstruowana została z trzech części. Część I jest przedstawieniem teoretycznych podstaw terapii zajęciowej. W części II opisana została terapia zajęciowa w pracy z pacjentem mającym dysfunkcje narządów ruchu, z pacjentem geriatrycznym, terapia zajęciowa w pediatrii, psychiatrii oraz terapia zajęciowa osób z niepełnosprawnością intelektualną. Część III zawiera opis artystycznych form w terapii zajęciowej realizowanej poprzez sztukę, taniec i muzykę.
W mojej opinii podręcznik „Terapia zajęciowa” będzie stanowił bardzo dobry materiał promujący w Polsce współczesny, światowy i europejski model terapii zajęciowej, będzie też aktualnym, użytecznym narzędziem dla każdego studenta i absolwenta kierunku Terapia Zajęciowa.
Od Redaktor