Թորոս Լեւոնի. Ծերենց

տան առջեւ աղբիւրին քով նստան, կասկածոտ ծիծաղով մը ըսաւ.

      – Հայրիկ, դու մեզի բան մ՚ունիս զրուցելիք, եւ կ'երեւայ թէ կը դանդաղիս:

      – Այո՛, Եւփիմէ, լաւ գիտցիր թէ բան ունիմ ձեզի հետ խօսելիք, եւ շատ կարեւոր բան:

      – Ինչո՞ւ կ'ուշացնես, կ'երեւայ թէ շատ անախորժ լուր մը պիտի ըլլայ:

      – Ես, քանի օր է, Թորոսի փախստեան համար նաւ մը կը նայիմ, եւ այսօր հազիւ թէ փնտրածս գտա…

      – Ինչո՞ւ այդչափ շուտով, հայրիկ, միթէ ինձի համար նաւուն մեշ տեղ չի կա՞յ:

      – Մանաւանդ թէ ան կը ցավիմ, որ իմ կարծածիս չափ շուտ չի կրցայ շարժիլ. վասնզի այսօր փոքրիկ նամակ մը ինձ կ'իմացնէր թէ ձեր փախստեան տեղն իմացուէր է ձեր թշնամիներէն, ուստի արտորնօք եկայ զքեզ տանելու, Եւփիմէ: Մինչեւ որ Թորոս իր գործերը կ'արզի չդնէ, մինչեւ որ յաջողութիւնը իրեն չի ծիծաղի, դու ոչ թէ իրեն օգտակար, այլ վնասակար կրնաս լինիլ:

      – Ամենեւի՛ն, – ըսաւ Եւփիմէ, որոշ եւ վճռողական ձայնով, – կը փափագէի մանաւանդ, որ դիպուածը այնպէս բերէր, որ կարէնայի զքեզ համոզել իմ ըսածիս ճշմարտութեան:

      – Քեզի հետ այս նիւթիս վրայ վիճել ինձ աւելորդ է, տէր եւ դատաւոր այս խնդրոյս մէջ` ինձմէ շատ աւելի ուրիշ մը կայ, – ըսաւ ծերը Թորոսին դառնալով:

      Իսկ Թորոս այն միջոցին դէպի անտառին խորը աչքերը •անկած կը դիտէր` կէս ուշադրութիւն մ՚ընելով այս խօսակցութեան, ու երբ ծերը`

      – Իշխա՛ն, դու մեր խօսակցութեան կ'երեւայ թէ ուշ չես` դնէր, բայց ես շատ կարեւոր նիւթի մը վրայ կը խօսիմ:

      – Այո՛, ձեզ ալ ուշ կը դնեմ, բայց ուրիշ բանի մ՚ալ ուշ կը դնեմ, – ըսաւ առանց իւր սուր աչքը խախտելու իւր նպատակեն:

      Ան ատեն Դիոնիս ու Եւփիմէ նոյն կողմը դարձուցին իրենց աչքը եւ թան մը չի տեսնելով դարձան Թորոսի, որ տեսնելով ալ իրենց հարցնող նայուածքին առանց պատասխանելու, ոտք ելաւ, մէկ ձայնովի

      – Բաբկէ՜ն, – կանչեց,

      – Բաբկէն հոն չէ, – ըսաւ ծառայ մը:

      – Ուրեմն, – զրուցեց Թորոս, – հիմա կ'ուգայ եւ մեզի որոշ լուր մը կը բերէ:

      – Ի՜նչ բանի լուր, – հարցուց Եւփիմէ այլայլելով:

      – Կ'երեւայ թէ, սիրելի Եւփիմէ, մեր թշնամիները, որոնց համար լուր առած ըլլալը իմացուց Դիոնիս, մեզի այցելութիւն մ՚ընել կը փափագին:

      – Եւ դու հիմա որ բան մը կը դիտէիր, անո՞նք էին, տեսա՞ր…

      – Հինգ-վեց հոգի եւ զէնքի փայլիւն տեսա…

      – Ի՜նչ կ'ըսես, հինգ-վեց հոգի՜…

      – Թէ որ այդչափ են մեր թշնամիները, – ըսաւ Թորոս ժպտելով, – Բաբկէն միայն բաւական է զանոնք ցրուելու, իսկ թէ որ անօթ կրկինն են, պէտք է որ ես ալ օգնեմ: Բայց խնդիրը հոն չէ, – աւելցուց Թորոս Դիոնիսի դառնալով, – «մեր թշնամիները» կրնա՞նք իմանալ թէ որոնք են. կայսրը եւ իր ոստիկանութիւ՞նն է, թէ մասնաւոր մարդիկ:

      – Հիմա աս միջոցին քու թշնամիդ Անդրոնիկոս Կեսարն է. բայց թէ որ իր փոքրիկ խումբը վիրաւորուի եւ ցրուի` իրենց վերադարձը չգիտեմ թէ ինչչափ բազմութեամբ կրնայ լինիր

      – Ուրեմն մեզի պարտք կը ձգես այնպէս շարժէլու, որ ասոնցմէ ողջ չի դառնայ:

      – Ան չէ իմ միտքս, բայց ըլլալիքը յայտնի է, մէկ փախստական մը տասնապատիկ բազմութեամբ կը դառնա:

      – Քու նաւդ ե՞րբ կ'ուգայ հոս` աս ծովեզրը:

      – Վաղն առաւօտ կանուխ:

      – Ահա, Բաբկէն, – ըսաւ Թորոս, որ ծովեզրին կողմեն կ'ուգայ,