Պատմութիւն. Աբրահամ Կրետացի. Читать онлайн. Newlib. NEWLIB.NET

Автор: Աբրահամ Կրետացի
Издательство: Автор
Серия:
Жанр произведения: История
Год издания: 0
isbn: 9781772467918
Скачать книгу
ի Կարբի, եւ Աշտարակ եւ յՈւշական: Եւ յուշ արարին ինձ իշխանքն մեր, որք կային ի բանակին, եւ Մէլիքջան քալանթարն, թէ՝ «Հարկ է գալ քեզ ի տեսութիւն Խանին ընծայիւք եւ պատրաստութեամբ»: Որ եւ ելեալ անյապաղ Ե (5) – Զ (6) վարդապետօք եւ նուիրօք ըստ կարողութեան մայիսի ԻԷ (27) որ էր հոգեգալստեան երրորդ օրն երեքշաբթի, եւ հասայ ի նոյն օրն ի Յոհանավանքն: Եւ չորեքշաբթի գնացինք ի յԱպարան՝ ի կողմն Շիրաղալայ կոչեցեալ տեղւոյն մերձ: Որ եւ ազդեցին Խանին վասն մեր, եւ ետուր հրաման նասաղչի պաշուն՝ Ապդուլ-հասան բեկին, ղօնաղ առնուլ զմեզ: Եւ գնացեալ առ նա հանգեաք զայն գիշերն:

      Իսկ լոյս հինգշաբթի վաղ քաջ ընդ առւօտն, մինչ կամէր լուել, տարան զիս ի դէմ իւր ընծայիւք: Եւ գնացեալ իմ բարեւեցի եւ շնորհաւորեցի զգալուստ իւր: Որ եւ ինքն եւս ասաց. «Խօշ կէլտին Խալիֆայ նիճէ սէն: Չաղ սէն։ Տէ աթլան Խալիֆայ կէտէք իլէրի»: Եւ առժամայն ձիաւորեալ ինքն գնաց զօրօքն իւրովք եւ բանակն՝ զկնի: Եւ ետուր ինձ զինուորս իւր սպասաւորացն, որ անկեալ առաջի իմ տարան եւ զիս զկնի իւր:

      [ԺԱ]

      Եւ յորժամ հասանք ի տեղի բանակին, եւ իջաւ ի վրանն իւր, խնդիր արար ինձ: Եւ փութացան խնդրակքն մինն զհետ միոյ՝ շեշտիւ եւ ստիպով: Քանզի այսպէս սովորութիւն ունին զամենայն գործս իւրեանց ծառայական շտապով եւ շուտափոյթութեամբ կատարել: Եւ առժամայն փութացուցին զիս եւ հասուցին ի վրանն խանին որ եւ հրաւիրեալ զիս ի ճաշ ի սեղան իւր: Եւ այսպէս զաւուրս երիս ընդ իւր ունելով ի բանակին, մինչեւ եկեալ հասանք ի Դողս գիւղն:

      Եւ ապա հրաման ետ ինձ գնալ յԷջմիածին: Յորմէ վստահացեալ հրաւիրեցի եւ եւս զնա գալ ի վանքն՝ թամաշայ եւ զիարաթ: Եւ խոստացաւ գալ: Որ եւ շաբաթ օր մայիսի ԼԱ (31) եկեալ բանակեցաւ մերձ քանքանին՝ եզերս գեղին, ի հանտն: Որ եւ զցորեանն եւ զգարին իսպառ կերցուցին երիվարացն եւ արաթուր կոխեցին: Զի ժամանակ էր հնձոց, եւ չեւ եւս էր հնձեալ, եւ իսպառ հատուցին ի դաշտէ անտի:

      Իսկ ես ակն ունէի, թէ՝ ինձ խապար լինի ի նմանէ, եւ կիրակի ոչ գնացի: Բայց երկուշաբթի առաքեցի զաթոռակալ Աղէկսանդր վարդապետն ի բանակն որ զրոյց բերցէ զորպէս կամիլն իւրեանց: Եւ իսկոյն դարձաւ առ իս աթոռակալն տրտմեալ երեսօք եւ թախանձեալ լքեալ սրտիւ՝ որպէս կիսամեռ: Որ եւ ի տեսանելն իմ զնա այնպէս տխուր եւ իմացեալ զպատճառն՝ որ բարկացեալ էր խանն, թէ՝ «Վասն էր ոչ եկին առաջի իմ, յորժամ եկի ի յօթեւանս եւ անտի առեալ տանէր զիս Էջմիածին»:

      Արդ ես ոչ գիտացի, եւ այլք՝ քան զիս անբանացեալք, ոչ ուսուցին զիս զծէսս պարսից եւ զսովորութիւնն երկրին:

      Վասն որոյ ահիւ պակեայ եւ ի կենցաղս յուսահատեցայ: Եւ սկսայ այնուհետեւ զյետին եւ զհրաժարական զողջոյնն տալ եւ ներումն եւ զաղօթս խնդրել ամենեցունց: Եւ մտեալ ի սուրբ տաճարն անկեալ առաջի սուրբ իջման տեղւոյն լալով, հառաչանօք եւ դառն արտասւօք յանձնելով զհոգի իմ յԱստուծոյ, եւ այսպէս պաշարեալ երկիւղիւ եւ լքեալ սրտիւ գնացի ի բանակն կիսամեռ:

      Եւ մինչ ակն ունէի տանջանաց եւ մահու եհարց Խանն, թէ՝ «Խալիֆայ նիչին օ չաղ քի կէլտըմ սան կէլմատըն ղարշուլամաղայ պիզի, ինտի քի նե չուն թաքլիֆ էյլատուն Ուչքիլիսայէ»:

      Իսկ ես լալով եւ դողալով պատասխանեցի. «Խանըմ, պէն Ուռումտէն գէլմիշէմ, քի մալում տուր, պու էրն էտէթին պիլմէմ: Քիմսանն սուչի եօքտուր, սուչ պէնումտուր: Օլտուրսան պէնի օլտուր»:

      Քանզի բարկացեալ էր ի վերա միրզայ Մեհթուն, թէ «Վասն էր ոչ ազդեցեր Խալիֆային զի նա օտար երկրէ է եւ ոչ գիտէե: Եւ առժամայն ողորմածն Աստուած յեղաշրջեաց զսիրտն ի