Պատմվածքներ,քառյակներ, բանաստեղծություններ եւ խոհեր. Վահան Թոթովենց

թևի վրա։

      – Է՛հ, դուն տուն գնա, ես գործ ունիմ, – ասաց Մոսես ախպարը։

      – Կեսօրին եկուր, մեկտեղ ուտինք։

      – Հա՛, ղուրբան, հա՛։

      Խաչխաթուն քորոն գնաց, իսկ Մոսես ախպարը կանգնեց մի պատի տակ։

      Խաչխաթուն քորոն հարևանուհիներին կանչեց ներս։

      – Տեսե՜ք, տեսե՜ք, իշտե ղազեթայի փարչայով (կտորտանք) առավ։

      – Քա՛, վո՞վ։

      – Խե՛նթը, վո՞վ։

      Բոլորը մատ խածին։

      Խաչխաթուն քորոն ցույց տվեց Մոսես ախպոր բերած միսը, հացը և բանջարեղենը։

      – Քա՛, ղազեթայի փարչայո՞վ առիք։

      – Հա՛։

      – Քա՛, ձեր մեջ վո՞վ է խենթը, Մոսե՞սը, թե դուն։

      – Չըլնի՞ թե ես եմ խենթը, – տարակուսեց Խաչխաթուն քորոն, բայց շուտով զգաստացավ, չէ՛, խենթը Մոսես ախպարն էր, բայց ի՞նչն էր այդ մթին գաղտնիքը։

      Իսկ Մոսես ախպարը շարունակեց իր աշխատանքը շուկայում։

      – Մոսես ախպար։

      – Ղուրբա՛ն։

      – Գնա, սիթիլ մը ջուր բեր։

      Եվ Մոսես ախպարը փութկոտությամբ ու աշխուժությամբ վազեց աղբյուր։

      Կեսօրին Մոսես ախպարը գնաց Խաչխաթուն քորոյի խրճիթը և մտավ ներս համարձակորեն։

      – Էնպես բան եփեր իմ, մատներդ հետը կուտես, – ասաց Խաչխաթուն քորոն։

      – Ի՞մ մատներս։

      – Քո՜ւ մատներդ, յա որո՞ւնը։

      – Քո՜ւ մատներդ ուտիմ, ղուրբա՛ն։

      – Խե՛նթ, – բացականչեց Խաչխաթուն քորոն՝ խորապես հրճվելով, որ վերջապես, երկար տարիներից հետո, եղավ մեկը, որ ուզում էր իր մատներն ուտել։

      Երկուսն էլ նստեցին գետնին փռված կարմիր սփռոցի շուրջը։ Խաչխաթուն քորոն վերջին անգամ կերակուրը խառնեց և մոտենալով Մոսես ախպորը՝ ասաց.

      – Փարաները ծո՞ցդ են։

      – Հա՛, ծոցս են։

      – Վաղն ալ միս կբերե՞ս։

      – Ասսուն օրը կբերիմ, ղուրբա՛ն, քեզի համար Ասսուն օրը կբերիմ։

      Խաչխաթուն քորոն երանությամբ նայեց Մոսես ախպորը։

      – Մոսես ախպար, – ասաց նա, – աշխըրքի մեջ ես ըլ մինակ իմ, դուն ըլ։

      – Երկուքս ըլ որբ ինք, – պատասխանեց Մոսես ախպարը։

      Նա դողում էր, ուզում էր մի բան ևս ասել, իր սրտի մեջ եղածը, բայց չկարողացավ։

      – Քա՛, կերակուրը տակը կպավ, – բացականչեց Խաչխաթունը և վազեց դեպի օջախը։

      Մոսես ախպարը նայեց նրա մանրիկ քայլերին և թույլ֊թույլ մսերին, որ քայլելիս երերվում էին։ Նա երկու քայլ առավ առանց մտածելու, բնազդորեն։

      Խաչխաթուն քորոն ետ եկավ արդեն կերակրով։ Կերակրի գոլորշին փոքրիկ սենյակը լցրեց ախորժալի հոտով. Մոսես ախպոր ռունգները բարձրանում և իջնում էին։ Երկու բան նրան զգլխում էին, – տաք կերակուրը և, թերևս կերակրից ավելի՝ տաք Խաչխաթուն քորոն։

      – Ղուրբա՜ն, – շշնջաց Մոսես ախպարը։

      – Ի՞նչ է, – պատասխանեց Խաչխաթունը։

      Մոսես ախպարն էլ չկարողացավ ասելիքն ասել, սրտում շատ բան կար, բայց լեզվի ծայրը չէր գալիս, եթե գալիս էլ էր, շուտով փախչում էր վար։ Նայեց նրան երկար և լավաշի մեջ մսի մի կտոր փաթաթելով՝ երկարեց Խաչխաթուն քորոյին։

      – Կե՛ր։

      – Քա՛ , ես քըզի տի տամ, դո՞ւն ընծի կուտաս։

      – Կե՛ր, ղուրբան, դո՛ւն կեր։

      Խաչխաթուն քորոյի աչքերը լցվեցին՝ հիշեց, որ երեսուն տարի առաջ իր ամուսինն էլ մի օր այդ ձևով իրեն հյուրասիրեց։

      – Ղուրբա՛ն, ինչո՞ւ կուլաս։

      – Մարդս…― սկսեց Խաչխաթուն