сурет – суреттер
5 тапсырма
Прочитайте новые слова, запомните их значение:
Тіл – язык
Дыбыс – звук
Дауысты дыбыс – гласный звук
Дауыссыз дыбыс – согласный звук
Әріп – буква
Буын – слог
Жалғау – окончание
Жұрнақ – суффикс
Сөз – слово
Екпін – ударение
Зат есім – имя существительное
Сын есім – имя прилагательное
Сан есім – имя числительное
Есімдік – местоимение
Етістік – глагол
Есімше – причастие
Көсемше – деепричастие
Үстеу – наречие
Жақ – щека, сторона, лицо (при спряжении)
Шақ – время
Рай – наклонение
Етіс – залог
Шылау – послелог
Сөйлем – предложение
Құжат – документ
Мәтін – текст
Түбір – корень
6 тапсырма
Образовать множественное число существительных:
тіл, дыбыс, дауысты дыбыс, дауыссыз дыбыс, әріп, сөз, жалғау, жұрнақ, зат есім, сын есім, сан есім, есімдік, етістік, есімше, көсемше, үстеу, жақ, шақ, рай, етіс, шылау, сөйлем, құжат, мәтін
үлгі:
нүкте – нүктелер
үтір – утірлер
қағаз – қағаздар
Порядок присоединения аффиксов к корню:
Словообразующий аффикс + словоизменяющие аффиксы (число, принадлежность, падеж, лицо)
Корень (түбір) +суффикс (жұрнақ) + множественное число (көптік жалғау) + окончание принадлежности (тәуелдік жалғау) + падежное окончание (септік жалғау) + личное окончание (жіктік жалғау)
көптік жалғау – окончания множественного числа
жіктік жалғау – личные окончания
септік жалғау – падежные окончания
тәуелдік жалғау – окончания принадлежности
и
жұрнақтар – суффиксы
барғандарыңызға
ойларымыздан
біріншілердің
қарындастарымның
*
В казахском языке все именные части речи (имя существительное – зат есім, имя прилагательное – сын есім, имя числительное – сан есім, есімдік – местоимение) и глагол – етістік имеют личные окончания, то есть спрягаются.
Личные местоимения (жіктеу есімдік)
I. мен (я) біз (мы)
II. сен (ты) сендер (вы)
Сіз (Вы) Сіздер (Вы)
III. ол (он) олар (они)
*
Жіктік жалғау.
Личные окончания именных частей речи
единственное число множественное число 1жақ мен -мын, -мін,
– бын, -бін, -пын, -пін біз -мыз, -міз, -быз, -біз, -пыз, -піз
2 жақ сен -сың, -сің сендер -ыңдар, -сіңдер
2 жақ Сіз (уваж.) -сыз, -сіз сіздер -сыздар, -сіздер
3 жақ ол Ø олар Ø
