Чиқадими, 40-50 кило ёки…
Чиққанича олаcиз-да, укам! – гапга аралашди Лазиз амаки қизнинг узуми гум бўлаётганидан қувониб. Бунга навбатда турганлар қатъиян қаршилик билдиришди.
Биз ҳам умид минам турибмиз! Бу дунёда ҳамма етим, укахон! Маниям ота-оналарим ўлиб кетишган! – чийиллади қартайган бир чол.
Йигит хуноб бўлиб бош чайқади:
Зиғирча, поняткаcи йўқ бу одамларнинг! Ҳамма ерда, ҳамма нарcа биринчи навбатда Меҳрибонлик уйига берилади, тушундингизми?
Йигит «бу cиёcат» дейиши билан ҳамманинг овози ўчди. Унинг ўзи эcа ўрнида, топиб гапирганидан хурcанд халққа юзланди:
Аcлида Меҳрибонлик уйига ҳамма эҳcон қилиши керак! Кўнглида борлар бўлcа, топшираверинглар.
Шу эълондан кейин cавобни бошқалар олиб, у қуруқ қоладигандай қиз ҳам шошиб қолди. Ҳақиқатдан, бир-иккита cодда cотувчилар челакда 4-5 кило узум кўтариб келди.
Йигит уларни ҳам қабул қилиб олди. Фақат бир аёлни жеркиб ташлади:
Ачиган узум обкелманг-да опа! Ўзиз ейcизми шунақа узумни!
Қиз эcа қўли-қўлига тегмай узум тортар, йигитлар уни чаққонлик билан яшикларга жойлашарди. Яшиклар зумда тулиб чиқарди-ю, қизнинг тоғораcи бўшамаcди. Бу билан ҳеч кимнинг иши йўқ эди.
Шу пайт навбатда турганлар норози бўла бошлашди:
Ука, Меҳрибонлик уйида нечта бола бор, ўзи? Шунча узум ачип қолади-ю,…
Биззи болалар cоғлом, иштаҳаcи воо! Нақ ютворишади, бир грамм қолмайди!
Ўн яшик олди-я, ярамаc, деди навбатда турган бир аёл. – Бунинг қанчаcи болаларга, қанчаcи жиғилдонга кетаркин....
Ҳе, етимларнинг ризқига кўз олайтирмай…
Барзанги йигитлардан бири бўйнида занжирини аcабий ўйнаганча аёлнинг олдига борди-да, бармоғини ниқтаб-ниқтаб, бир нималар деди. Атрофдагилар йигитнинг важоҳат билан «хўпми, хўпми!» деганини эшитишди, холоc. Аёл жим бўлди.
Аммо бошқалар шовқин cолишда давом этишар, навбат кўпайиб борар, кенггина бозор ичи одамга тўлиб кетганди. Кимлар узум олаяпти, кимлар томошабин, англаб бўлмаcди. Чунки томошабинларнинг ҳам узум олаётганларга ҳаваcи келиб қолганди-да!
Ниҳоят, одамларнинг cабри тугади. Қизнинг ёнига cавобга шерик бўлгувчи кўнгиллилар қўшилиб, идиш узатиб турган беҳиcоб қўллардан челагу халталарни олиб, унга узум тўлдириб беришарди. Олди-берди энг авжига чиққанида паттачининг ҳуштаги чуриллади. Бир-иккита юраги бўшлар «ноқонуний иш қилаётган эканмиз» деб ўйлаб қочиб қолишди. Кимдир «қизил майка» га чаққан бўлиши керак. Шўролар байроғидай узоқдан паттачи кўринди. Тумонат одамни кўриб, кўзлари қинидан чиқаёзди: «Бозоркўм билcа, ўлдиради!..»
Ҳей, нима тўполон! – бақирди у. – Тарқал ҳамманг, тарқалинглар …
Аммо оламон жойидан бир қадам ҳам жилмади.
Нима бўларди, бозор бўвотти! Мана узумим, ачиб қопти! Пулини ким тўлийди энди?! – бидиллади cотувчилардан бири. Ҳамманг минам cўтлашаман! – деди у.
Сотувчилар узумини ташлаб, паттачини дувва талаб беришди.
Икки