Kuzin Bette. Оноре де Бальзак

şekerim.” diye karşılık verdi. “Haydi, bu evden yeni eviniz için size ne lazımsa alınız. Şu komodini, şu aynalı dolabı, bu halıyı, şu perdeyi…”

      Lisbeth’in gözleri delice bir sevinçle büyüdü, bu türlü bir hediyeye inanamıyordu.

      “Siz bir anda bana, zengin ailemin otuz yılda yaptıklarından fazlasını yapıyorsunuz!..” diye bağırdı. “Hiçbir zaman bana mobilyam var mı, yok mu sormadılar! Birkaç hafta evvel, evime ilk gelişinde Baron sefaletimi görünce yüzünü ekşitti… Neyse, teşekkür ederim şekerim, size misliyle karşılıkta bulunacağım; nasıl olduğunu sonra göreceksiniz.”

      Valérie, Kuzin Bette’i merdiven başına kadar geçirdi; iki kadın orada öpüştüler.

      Güzel kadın yalnız kalınca kendi kendine, “Tıpkı teke gibi kokuyor!..” dedi. “Kuzinimi her zaman öpmeyeceğim. Bununla beraber, tetik davranmalı, onu idare etmeli. Bana çok faydası dokunacak, beni servet sahibi edecek.”

      Gerçek bir Parisli melez olarak Madam Marneffe çalışmaktan nefret ederdi; onda zaruretin zoruyla koşan, atılan kedilerin tembelliği vardı. Ona göre, hayat hep zevkli olmalı, zevk de zorlanmadan olmalıydı. Çiçekleri severdi lakin evine getirtmek şartıyla. Tiyatroyu, operayı kendisine ayrılmış iyi bir locası, oraya gitmek için arabası olmak şartıyla aklı alırdı. Valérie’nin bu kibar fahişe zevkleri, Paris’te oturdukları zaman General Montcornet tarafından her arzusu yerine getirilmiş, yirmi yıl herkesi önünde eğilir görmüş, programı Napolyon’un düşmesiyle kaybolmuş debdebeli bir hayat içinde elindekini sağa sola savurmuş, her şeyi yemiş müsrif annesinden kalmıştı ona. İmparatorluğun kodamanları, çılgınlıkları içinde, bir vakitlerki büyük beyzadelerle boy ölçüşmüşlerdir. Restorasyon Devri’nde kibar sınıf ezildiğini, hakkı gasp edildiğini daima hatırlamıştır; iki üç istisna bir tarafa bırakılırsa muktesit, akıllı uslu, ileriyi gören, nihayet burjuva, büyüksüzlük olmuştur. O zamandan beri 1830, 1793’ün eserini harcamıştır. Fransa’da bundan böyle büyük isimler bulunacak lakin büyük aileler olmayacak, meğerki şimdiden tahmini güç birtakım siyasi değişiklikler olsun. Her şey şahsiyetinin damgasını alıyor. En akıllı usluların serveti kaydıhayat şartıyladır. Aileyi bu mahvetti.