Теслер Apple ходимларига ўз ихтиросини тўлиқ кўрсатганида, улар маҳлиё бўлиб қолишди. Аткинсон экранга бошини тиқиб олгудай ҳар бир пикселга диққат билан разм солди. Жобс қўлларини силтаб, компьютер атрофида сакраб юрарди. “У бир сония ҳам жойида турмади. Қизиқ, у бундай аҳволда қандай қилиб кўра олди экан. Лекин Жобс мени саволларга кўмиб ташлаганидан хулоса ясасак, у ҳаммасини тушуниб турганди, – деб эслайди Теслер. – Ҳар бир ҳаракатимни у завқ билан бақириб қарши олди”. Жобс нима учун Xerox бу технологияни сериялаб ишлаб чиқаришни бошламаганини тушуна олмаганини такрорларди. “Бу ахир олтин кони-ку! – деб хитоб қиларди Стив. – Xerox бундан фойдаланиб қолмаганига ишонгим келмайди!”.
Smalltalk тақдимотида Жобс ва унинг ҳамкасбларига учта ажабтовур нарсани кўрсатишди. Биринчиси – компьютерлар тармоқ орқали бир-бири билан алоқада бўлиши. Иккинчиси – объектга йўналтирилган дастурлаш қандай ишлаши. Лекин буларнинг барчаси эътибордан деярли четда қолиб кетди: Жобс жамоасини энг кўп лол қолдирган нарса – бу график интерфейс ва растр тасвирли экран бўлди. “Кўзим мошдек очилиб кетди, – деб тан олди кейинчалик Стив. – Келажак компьютерлари қандай бўлиши кераклигини мен тушундим”.
Xerox PARC’даги учрашув тугаганидан кейин икки ярим соат ўтгач, Жобс Билл Аткинсонни Apple’нинг Купертинодаги офисига қайтариб олиб келди. Стив жуда тез юрарди, унинг хаёлидан фикрлар ҳам шундай тез ўтарди, лабидан сўзлар тез отилиб чиқарди.
– Бу ўша! Биз албатта уни ясашимиз керак! – деб бақирди Жобс. У айнан шуни, яъни компьютерни одамга яқинлаштиришни, дизайн Эйхлер уйлари каби замонавий ва қулай ҳамда исталган ошхона асбоби каби оддий бўлишини хоҳлаётганди.
– Бу лойиҳага қанча вақт керак? – деб сўради Стив.
– Билмайман, – деб жавоб берди Аткинсон. – Балки, ярим йилдир.
Бу, албатта, қалтис прогноз эди, лекин бор куч билан ишлашга рағбанлантирарди.
“Буюк рассомлар ўғирлайди”
Apple’нинг Xerox PARC’га бостириб киришини баъзан компьютер саноати тарихидаги энг беандиша ўғрилик деб таърифлашади. Жобс гоҳида бу фикрга мағрурона қўшилади. “Инсоният яратган кашфиётларнинг энг яхшисини танлашга ва бу тажрибани ўз ишида қўллашга интилиш керак, – деб айтганди у бир куни. – Пикассо шундай деганди: “Яхши рассомлар кўчиради, буюк рассомлар эса ўғирлайди”. Ва биз ҳам буюк ғояларни ўғирлашдан ҳеч тортинмаганмиз”.
Бошқалар эса Apple’нинг қатъийлиги эмас, балки Xerox’нинг сустлиги бунга сабаб бўлган деб ҳисоблайди. Баъзида Жобс бундай нуқтаи назарни қўллаб-қувватлайди. “Нусха кўчириш машинаси – улар эришган чўққи. Улар компьютер нимага қодирлиги ҳақида тушунчага ҳам эга бўлмаган, – деганди у Xerox раҳбарияти ҳақида. – Ғалаба уларнинг қўлида эди, лекин улар ўзлари ҳаммасини барбод қилишди. Xerox ҳозир бутун компьютер тармоғига ҳўжайинлик қилиши мумкин эди”.
Иккала фикрда ҳам оз