Без, әлбәттә, контрольлек вазифаларыбызны да онытмыйбыз, телләр турындагы Законның, шулай ук Татарстан халыкларының телләрен саклау, өйрәнү һәм үстерү буенча Дәүләт программасының үтәлешен һәрвакыт күз уңында тотабыз.
Бу мәсьәлә Дәүләт Советы сессияләрендә берничә тапкыр тикшерелде. Республикада китап чыгаруның торышына, Татарстан радио-телевидениесе проблемаларына багышланган парламент тыңлаулары, татар теленең терминологиясе мәсьәләләренә багышланган фәнни-практик конференция уздыру да әлеге Закон белән Программаның үтәлешен тикшерү максатыннан чыгып эшләнде. Аннары безнең даими комиссия күчмә утырышлар уздыруны практикага кертте. Соңгы елларда Чаллы, Бөгелмә, Алабуга шәһәрләрендә, Спас һәм Питрәч районнарында шундый күчмә утырышлар уздырылды, кискен проблемалар тикшерелде. Комиссия эшчәнлегенең мондый формасы бермә-бер нәтиҗәлерәктер дип уйлыйм. Беренчедән, районнан килгән справканы укып утыруга яисә тыңлауга караганда, эшләнгән яки эшләнмәгән эшләрне үз күзләрең белән күрү бөтенләй башка эффект бирә. Икенчедән, моның кечкенә бер хәйләсе дә бар. Комиссия утырышы буласын районда, шәһәрдә ярты ел алдан белеп торалар. Комиссия килүгә, алар теләсәләр-теләмәсәләр дә әзерләнергә мәҗбүр булалар.
Аннары шунысын да әйтеп китим. Без әлеге утырышларның кайберләрен Министрлар Кабинеты каршындагы телләр турындагы Законны гамәлгә кую комитеты, Тел, әдәбият һәм сәнгать институты, Татар конгрессы башкарма комитеты белән, шулай ук Дәүләт Советының башка комиссияләре белән берлектә дә уздырабыз. Ни дисәң дә, барыбыз да бер үк эш белән шөгыльләнәбез, бер-беребезне тулыландырабыз, үзара киңәш-табыш итешеп, үзара аңлашып эшлибез.
Тагын бер карар турында әйтеп китәсем килә. Узган ел Дәүләт Советы «Татарстан Республикасы законнарының татар һәм рус телләрендәге текстлары тәңгәллеген билгеләү буенча Дәүләт Советы комиссиясе турында» махсус Карар кабул итте, Дәүләт Советы Рәисе урынбасары Ренат Харисов җитәкчелегендә комиссия составы расланды. Хәзер барлык законнар да шушы комиссия аша уза. Әлегә законнарның фәкать рус телендә генә язылуын исәпкә алып оештырылган бу зарури комиссия күчеш чорында вакытлыча гына бер күренеш булыр дип уйлыйм. Һәм кайчан да булса берәр вакыт законнарны татарча да язарбыз әле дигән ышанычта калам.
Гомумән алганда, Дәүләт Советы карарларын бездә үтәргә тырышалар, югары мөнбәрдән әйтелгән сүзләребезгә колак салалар. Шулай булуга да карамастан башкарма хакимиятнең Дәүләт Советы карарларына битарафлык күрсәткән очраклар да юк түгел. Сүземне дәлилләр өчен, бер генә мисал китерәм. Дәүләт Советының әле узган елның май аенда ук чыгарылган бер карарында бик эшлекле тәкъдимнәр бар иде. Әмма аларның фәкать берсе генә үтәлде. Латин графикасына