In jou hande
Malene Breytenbach
Hartklop
1
“Pas op, Michelle! Daardie vragmotor gaan in ons vasry!”
Sandra se gil ontsenu Michelle, wat verblind word deur die groot voertuig se helder ligte. Sy ruk aan die stuurwiel om hulle uit die gevaar te probeer kry.
Te laat besef sy dat dit na die afgrond se kant is.
Die vragmotor se getoet, die geskree van remme en die gille van haar vriendin weerklink in haar ore. Toe is daar die oorverdowende slag van die botsing en ’n geskuur van metaal teen metaal. Die motor tol, slinger, spring soos ’n lewende ding wat sy nie kan beheer nie en duik oor die lae keermuurtjie in die afgrond af. Ten spyte van die veiligheidsgordel ruk sy heen en weer, maak haarself seer.
Sy hoor haarself gil, en haar kop stamp só hard teen die stuurwiel dat pyn soos weerligstrale deur haar skiet.
Toe sy uiteindelik bykom, voel alles om haar opgefrommel. Dis stikdonker.
Liewe hemel, ons is die afgrond in. Ons het ’n ongeluk gehad, dink sy paniekerig. Iets warms kielie teen haar gesig af en sy besef dis bloed. Haar hele gesig is verskriklik seer. Sy wil na Sandra roep, maar sy kan nie. Iets vreesliks is verkeerd met haar mond, met haar hele gesig.
Sy wil voel waar haar vriendin is, maar haar hande sit iewers vas. Sy draai haar kop versigtig om te kyk. Langs haar lê Sandra se liggaam skuins – en vreeslik stil. Daar klink nie ’n geluid van haar kant op nie, nie eens ’n kreun nie.
Michelle sukkel haar een hand los, maar kan die ander een nie loskry nie. Pyn brand deur haar arm en hele lyf. Hemel, sy sit vas, soos ’n insek onder ’n skoen. Sê nou die motor slaan aan die brand? dink sy paniekerig. Sy moet Sandra hier uitkry. Hulp kry.
Alles aan haar pyn. Waar is die vragmotor wat hulle van die pad gestamp het? Dis donker en doodstil.
Meteens is daar ’n woeste gekraak en die motor kom in beweging. Sy wil gil, maar sy kan net kreun. Daar is ’n oomblik van intense foltering, en toe vervaag alles.
“Hierdie een is vasgepen. Ons sal hulle moet uitsny.”
Die stem bereik haar benewelde brein, maar in haar gefolterde toestand kan sy net luister.
“Hou vas! Keer dat dit vorentoe rol!”
Iemand ruk aan die motor se verwronge kajuit en dit maak haar pyn net erger. Sy wil skree hulle moet ophou, maar sy kan nie.
Harde bevele klink op. Dit voel of dit van ver weg kom, maar daar is mense om haar, hulle vat aan haar. Hulle lig die verskriklike gewig van haar af.
Sy swymel weer die genadige duisternis in.
“Die pasiënt was in ’n ernstige motorongeluk,” dring ’n manstem vaagweg tot Michelle deur. “Sy is in ’n skoktoestand wat ons stabiliseer met ’n intraveneuse lyn en vog vir trauma. Sy is hemodinamies onstabiel en kardiovaskulêr onstabiel. Veelvuldige beserings en frakture. Gesigtrauma. Mandibulêre fraktuur, maar gestabiliseer. Buis in lugweë weens erge swelsel. Kneusings in gesig met geswolle lippe, maar asemhaling nie belemmer nie. Harsingskudding word vermoed. Hemotome in beide oë, handfraktuur, skaafmerke aan ledemate. Enkelfrakture.”
Michelle hoor dit deur ’n waas, maar sy is verbind soos ’n mummie, sy kan nie roer nie. Sy word weer deur donkerte weggevoer. Donker en lig volg op mekaar.
Dan is daar beweging en helder ligte bokant haar. Sy word by ’n operasiesaal ingestoot. Sy is in die hande van die engele.
“Toemaar, ounooi, ons sal jou weer aanmekaarwerk,” troos die manstem en deur skrefiesoë sien sy blou oë bokant ’n operasiemasker na haar kyk.
Daar is nóg gesigte. Sy voel die naald prik, en die narkose neem haar bewussyn weg.
Michelle herwin haar bewussyn. Dit voel asof sy uit ’n donker poel na die lig geswem het. Terselfdertyd voel dit asof haar gesig ’n opgeblaasde ballon is, en sy kan nie haar mond oopmaak nie. Sy kan glad nie praat nie.
Haar nek is in ’n stut en sy sien net gedeeltelik. Haar een hand is onsigbaar onder verbande en sy voel spalke. Albei haar enkels is in gips. Daar is ’n naald in haar een hand – sy kry skynbaar aarvoeding. Oral is sy seer, maar op sommige plekke erger as ander.
Sy lê in ’n mooi klein privaatkamer met spierwit gordyne. Sy veronderstel dat sy haar in Kaapstad se Medi-Clinic bevind.
Sy kan skaars haar kop draai of mooi sien; haar oë voel toegeswel. Al wat sy kan doen, is kreun.
Binne haar beperkte gesigsveld verskyn haar ma se bekommerde, bleek gesig, en toe haar stiefpa s’n.
“Sy het bygekom,” hoor sy haar ma sê, maar haar stem is skor, asof sy gehuil het. “Michelle, my liewe kind, ons het gedink ons verloor jou. Dank die Here jy lewe nog, maar jy is ernstig beseer. Jy lê al vier dae so.”
Haar ma buig oor en soen haar wang en Michelle sien trane in haar oë. Haar gesofistikeerde en elegante ma wat altyd so beheers is, is nou erg emosioneel.
“Wragtig, jy is van kop tot tone verrinneweer, Michelle,” kom haar stiefpa se stem en hy verskyn ook in haar gesigsveld. “Ons het ons byna doodgeskrik.”
Haar ma streel oor haar gesonde hand.
“Ons het Lynn laat weet van die ongeluk en sy sê jy moenie jou bekommer oor die praktyk nie, sy sal ’n locum kry. Sy sal kom kuier so gou soos sy kan. Jou regterhand is in elk geval so beseer dat jy dit lank nie sal kan gebruik nie.”
Waar is Sandra? Hoe gaan dit met haar? wil Michelle uitroep, maar sy kan nie. Dit gee haar die verskriklikste gevoel van frustrasie en wanhoop.
“A, ons meisie is terug in die land van die lewendes,” sê ’n vrolike dog simpatieke vrouestem. “Dat so ’n mooi meisie nou so seer moes kry, shame.”
Michelle loer deur skrefiesoë en sien wit. ’n Jong verpleegster.
“O, hier is dokter Hefer nou,” sê die verpleegster.
“Goeiemiddag, hoe gaan dit?” hoor Michelle ’n diep stem wat vaagweg bekend klink. Waar het sy dié stem al gehoor?
Die mense praat om haar, maar haar verstand wil nie mooi werk nie. Sy probeer konsentreer, maar dis asof sy haar gedagtes nie kan vaspen nie.
’n Gesig met blou oë verskyn bo haar. “Ounooi, jy kry darem weer lewe,” hoor sy die diep stem. “Jy het harsingskudding opgedoen weens die trauma aan jou kop, maar nie so erg dat dit breinskade kon veroorsaak nie. Ons het jou goed getoets.”
Sy kyk op na die gesig – ’n hoekige, sterk gesig onder swart hare. Die kombinasie van die blou oë en donker hare is treffend. Vaagweg registreer dit by haar dat die man besonder aantreklik is. Baard skyn blou op sy ken.
“Sy was so lank bewusteloos, dokter,” sê haar ma.
“Ja, mevrou De Villiers, ons moes haar verdoof hou, anders sou die pyn ondraaglik word. Daarby moes ons die swelsel van die getraumatiseerde brein kans gee om te sak.”
“Hoe lank gaan daardie drade haar kake toehou?” vra haar stiefpa. “Ons wil mos hê sy moet ons vertel presies wat die nag van die ongeluk gebeur het.”
So, dís wat dit is, dink Michelle. Haar kakebeen is seker gebreek en hulle het dit bedraad om dit te heg. Is haar gesig geskend? Dit voel so. Haar voorkop is verbind. Sy ervaar die verskriklikste vrees en frustrasie, en sy kan net smekend in die blou oë van die dokter kyk, wat haar stip dophou.
“Jy sal regkom, ounooi. Moenie so benoud lyk nie.” Hy glimlag nie, maar kyk simpatiek na haar. “Ons sus jou maar weer aan die slaap. Totsiens dan voorlopig, ek moet ongelukkig nou gaan voorberei vir ’n operasie.”
Die gesig met die blou oë verdwyn.
“Watter wonderlike dokter,” sê haar ma. “Ons is baie gelukkig dat hy nog in Suid-Afrika is.”
Michelle maak haar oë toe en dryf weg.
Sy voel werklik