Kazanie konfederackie. Rzewuski Henryk. Читать онлайн. Newlib. NEWLIB.NET


Автор: Rzewuski Henryk
Издательство: Public Domain
Серия:
Жанр произведения: Рассказы
Год издания: 0
isbn:
Скачать книгу
azanie konfederackie

      Pamiątki Soplicy – pierwotny tytuł brzmiał: Pamiątki JPana Seweryna Soplicy, cześnika parnawskiego [przypis edytorski]

      Było to roku 1769, czwartego listopada, w sam dzień świętego Karola, a tak pamiętam, jakby to się działo onegdaj1. Słuchaliśmy mszy świętej w kościele ojców bernardynów w Kalwarii; kościół był jak nabity szlachtą, której mnóstwo panów przewodniczyło. Siedzieli w ławach książę Karol Radziwiłł, wojewoda wileński, solenizant, i Potocki, podczaszy litewski, i Potocki, wojewoda kijowski, i Pac, starosta ziołowski, marszałek jeneralny2 konfederacji i Rzewuski, chorąży litewski, a któż wymieni wszystkich tych panów? I na sejmach więcej ich nie widać; oni siedzieli w ławach, a my stali, ba, nie tylko my, ale i urzędnicy nawet stali, bo do ławek niełatwo było się docisnąć. Po mszy świętej ksiądz Marek, karmelita, na którego cuda zacni ludzie patrzali, zaintonował: Te Deum laudamus3, a my szlachta śpiewali wtór i niektórzy panowie nawet; wszyscy śpiewaliśmy ochoczo, bo też było za co Panu Bogu dziękować. Przed czterma4 dniami w sam dzień Wszystkich Świętych5, jak na wiązanie6 JJ. OO. i JJ. WW.7 panom, nie zapominając i o nas szlachcie, pan Kazimirz8 Puławski, starosta warecki, porządnie był wytłukł9 Moskwę pod Lanckoroną i aż do Myślenic Szuwarowa gnali, a i ja tam swoim nie szkodził, co mnie trochę zaszczytu i nieco nieprzyjemności przyniosło, jak się o tem10 powie. Po hymnie wstąpił ojciec Marek na ambonę; my wszyscy natężyli uszów: raz że i łaknąć trzeba za słowem bożem11, po wtóre byliśmy ciekawi, co też powie z powodu rocznicy urodzin JO. księcia Karola Radziwiłła, co był pan wielki, pobożny, dobrodziej szlachty i filar naszej barskiej konfederacji, a którego w dniu tym przepomnieć12 nie zdawało się nam, aby było do rzeczy. Przeżegnał się ojciec Marek i tak powiedział:

      – Święty Jan Ewangelista mawiał: „Dziateczki! Kochajcie jedni drugich”, a ja wam to mówię, a raczej wymówię, że tak nie robicie. „Kochamy ojczyznę!” mówicie, a między sobą żyjecie w ciągłych swarach! Piękna to miłość ziemię kochać, a z ziemianami się wadzić; a wy, panowie naczelnicy tej konfederacji pod hasłem wiary i wolności zawiązanej, zamiast cobyście mieli dobry przykład dawać szlachcie, to albo sami ogień tworzycie, albo do gotowego drewka przykładacie. Czyż wy usadziliście się znękać cierpliwość i miłosierdzie boże, aby inne narody nauczyć, ile to trzeba grzechów, żeby aż ojczyznę zatracić? Wy się cieszycie wygraną pod Lanckoroną, a ja się smucę, bo ten dar boży będzie wam powodem nowej Boga obrazy; powiększy waszą pychę, waszą swawolę, waszą rozpustę! A kiedy bieda was nie poprawi, cóż to będzie z pomyślnością? „Lękamy się Boga” mówicie; „za wiarę, za biskupów wziętych walczymy i krew przelewamy”. Bodajby tak! A to co się u ciebie zrobiło na obiedzie dzień trzeci temu, JW. marszałku lubelski? Jak dwóch rotmistrzów związku twojego powadziło się, kiedy zapomniawszy o Bogu, z cierpkich przymówek przyszło do odgrażania się, do korda: to ty, marszałku, co byś miał mitygować, godzić, bronić nareszcie już nie jako wierny katolik, ale przynajmniej jako poczciwy gospodarz: co żeś uczynił najlepszego? Toś sobie z tego zabawkę robił! Toś drugich panów zapraszał, ażeby byli świadkami, jak się Lubelczycy tęgo w kordy biją. A o cóż to się bili? O honor Najświętszej Panny, o wypędzenie intruza, którego syzma13

      Конец ознакомительного фрагмента.

      Текст предоставлен ООО «ЛитРес».

      Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.

      Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.

      1

      onegdaj (daw.) – przedwczoraj. [przypis edytorski]

      2

      jeneralny (daw.) – generalny. [przypis edytorski]

      3

      Te Deum laudamus (łac.) – Ciebie, Boga, chwalimy. [przypis edytorski]

      4

      czterma – dziś: czterema. [przypis e

1

onegdaj (daw.) – przedwczoraj. [przypis edytorski]

2

jeneralny (daw.) – generalny. [przypis edytorski]

3

Te Deum laudamus (łac.) – Ciebie, Boga, chwalimy. [przypis edytorski]

4

czterma – dziś: czterema. [przypis edytorski]

5

Wszystkich Świętych – święto katolickie obchodzone 1 listopada. [przypis edytorski]

6

wiązanie (daw.) – podarunek imieninowy. [przypis edytorski]

7

JJ. OO. i JJ. WW. – skrót od lm: Jaśnie Oświeceni i Jaśnie Wielmożni (tu: w C.). [przypis edytorski]

8

Kazimirz a. Kaźmirz – Kazimierz; zapis fonetyczny wymowy powszechnej we wschodnich województwach daw. Rzeczpospolitej. [przypis edytorski]

9

był wytłukł – daw. czas zaprzeszły. [przypis edytorski]

10

tem – daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: tym. [przypis edytorski]

11

bożem – daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: bożym. [przypis edytorski]

12

przepomnieć (daw.) – zapomnieć. [przypis edytorski]

13

syzma – schizma. [przypis edytorski]


<p>1</p>

onegdaj (daw.) – przedwczoraj. [przypis edytorski]

<p>2</p>

jeneralny (daw.) – generalny. [przypis edytorski]

<p>3</p>

Te Deum laudamus (łac.) – Ciebie, Boga, chwalimy. [przypis edytorski]

<p>4</p>

czterma – dziś: czterema. [przypis edytorski]

<p>5</p>

Wszystkich Świętych – święto katolickie obchodzone 1 listopada. [przypis edytorski]

<p>6</p>

wiązanie (daw.) – podarunek imieninowy. [przypis edytorski]

<p>7</p>

JJ. OO. i JJ. WW. – skrót od lm: Jaśnie Oświeceni i Jaśnie Wielmożni (tu: w C.). [przypis edytorski]

<p>8</p>

Kazimirz a. Kaźmirz – Kazimierz; zapis fonetyczny wymowy powszechnej we wschodnich województwach daw. Rzeczpospolitej. [przypis edytorski]

<p>9</p>

był wytłukł – daw. czas zaprzeszły. [przypis edytorski]

<p>10</p>

tem – daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: tym. [przypis edytorski]

<p>11</p>

bożem – daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: bożym. [przypis edytorski]

<p>12</p>

przepomnieć (daw.) – zapomnieć. [przypis edytorski]

<p>13</p>

syzma – schizma. [przypis edytorski]