Rozmowa Pòlocha z Kaszëbą. Ceynowa Florian Stanisław

p>Florian Ceynowa

      Rozmowa Pólocha s Kaszeba

      Rozmova Polaka s Kaszuba

      Póloch. Zkad Ti jestes, Chlopje?

      Kaszeba. Jo jem z Kaszeb, Panje.

      Pól. Co to sa te Kaszubi?

      Kasz. Panje, je to kroj wód Bóga zdovna wóbjecani, krój svjeti, v chterim mleko o mjód plenje; a ledze, co v tim kraju mjeszkaja, nazevaja se ledzamj vebranemj, póchódzacemj wód Jizraela dovneho.

      P. Ja sliszalem o vjelorakich Kaszubach. K. Jo, Panje; e moj wójc, co bel bógati, bó mjel sztere wóle e sztere kónje, a mjeszkel vjele lat v jedni vsi Kaszebski, dze bel przeseznim, narachóvel dwójakich: jedni sa grebi, a dregi sa Fein-Kaszebj. Grebi sa ti, co njmaja swójich przevjlejov, anje takieh lask wód Pana Boga, jakje maja Fein-Kaszebj, chterzi przez swóje meztwo,-co je napjsane v xedze chronikorum Kaszebski, Tomje II. zeszece 30. na stronje 179, a to v te slova: Nom jich kaze bjc, a vszetkieb wubjjeme-vjeczni sobje zaszczet wu caleho svjata zrobjle. Ztad póvstalo mjono nasze Kazebj czele Kaszebj; e vjes, njedalek bójovjszcza lezaco, Slawószeno mu pó vjeczne czase nasze slave glosec e slava slenac; a nasz Xaze Svjatopelk, co pótenu tak wójovel, jakbe cali svjat chcel pelknac, zo to nam nadel rozne diploma, chtere jesz pódzisdzen leza na roteszu Puckim, jako v stolecznim mjesce zemje Kaszebskje. Pódregje mame me no se slane vszetkje te laski, chtere mjele ni dovni naszi przodkovje; Abraham, Jizak, Jakub, Mojzesz e jinni.

      P. Moj Bracje;, jak vjdze, to njbi cos do pravdi movjsz i fundamentalnie vivodzjsz; ale njemoglbis mi granje vaszej zjemj opjsac.

      K. Panje, grance Kaszebskje sa v móji glovje tak mócno veznaczone, ze jich njgde zabec nimoge; e tak kózde dzecko, co se dzis na svjat rodzi, ju vjtro je polce wukazeje. Grance Kaszebskje jida, póczavsze wód Gdanska, starozetneho Gaza, góra Libanska, a pónaszemu górami Kólibskimj, bó me barzo rod kó dodajeme, prze melim mórze Genezareckim, prze vjelgim morze Strzodzemnim, pólacenje mare mediterraneum zvanim, co lezi mjedze zemjamj Preska, Reska, Szvecka, Dunska e Pómórska, jasz do Wusco Slepskjeho e dali rzeka, do njeho vpodajaca; a vrocaja puszcza Jizraëlska, pónaszemu Tuchólska, nad granica Filistinska czele krzizacka, bó ten naród bel krzize dlo Kaszebov, prze Samariji, to je Marienburgu dzisejszim czele zemj Malbórski do Gdanska.

      P. Ale, moj Bracje, ja sliszalem, ze Kaszubj po urodzenju dzjevjec dnj sa slepimj; vjec to musj bic grubi narod, vcale do Polakov njepodobni i vatpje, czili do pravdzivego czlovjeka.

      K. Moj Panje, jo jem wó tim njeczel, anje jem vjedzel. Ale dajme, przepusceme, ze Kaszebj pó wurodzenju dzevjne dnjov sa slepemj ale kje wonj dzesateho dnja przezdrza, tej wónj tesz e przez debova deske vjdza, a zos Pólosze abo Mazurze, chóc zaros prze wurodzenju przezdrza, to jednak pótemu przez cale zece sa slepemj.

      P. Kochani Bracje, ja sliszalem vjele o Kaszubach i jich kraju, jednakovoz jich poczatku dovodzjè njemoge; gdiz rozni róznje o njch povjadaja, i njevjem, komu z njeh mam vjerzic.

      K. Panje kóchani, kje jo co rzeke, to ju vjerze jak pjsmovj, bò Kaszeba, kje wón provde godo, zodna mjara lgac njmoze. Provda, ze Kaszebj njegodaja ze storech szpargalov bò se v storech papjorarch, xegach, cobe jim na vekozanje jich pòczatku sluzele, njekòchaja. Ale te, co wónj mjele, muzsel kòzdi vjarogòdni przesezni jedneho veznaczoneho doja do glovneho mjasta Pucka przenjese; a zebravsze vszetkje pjsma wòd Jadama jasz do wòbjabjenjo svjeteho Jana, wulozele wònj je v jedne xege e kozale ja drekovac e dale ji nazve „Biblejo.“ A tak vedrekovavsze jedne xazke z nech storech szpargalov, zalepjle wònj sobje tu temj pòdezas ne vjelgje zeme, wò chteri jesz njejeden z nas czel, pòkazone wòkna.

      P. Ale, moj Bracje, juzes tez teraz sklamal, povjadajac, ze Kaszubj mjeli stare papjeri, bo starodavnj na tablicach lub skórze pjsali.

      K. Moj Panje, jo meszle, ze jo jem provde pòvjedzel, bò Kaszeba njm se rodzi, to ju mo gòtova kòszele; a dze je plotnjano kòszela, te musza bec s czase szotore, a ze szotor robja v Kaszebach papjor, dlo teho muszel bec rechli papjor jak toblece abo skora. Skore pòtrzebuja ledze na skòrznje, do sli e te dali, a toblece le do karczme abo dlo dzeci do szkòle. A jakle jo, moj wòjc, meho wòjca—wòjca wòjc pamjetac mògle e mozeme, to vjedno szotornjce do papjernj szotore skupjale, e to bel vjelgi handel v Kaszebach. Jo pòzvolaje no to, ze v Pòlsce na skórach e toblecach pjsale e pjsza, bò te mjele e maja vjele bedla e drzeva, a przez to vjele skor e toblec; ale wu nas je vjele lne e szotor, a ztad e vjele papjore.

      P. Moj Bracje, jak ja slisze, to Ti Kaszubov vistavjasz na vjelkich ludzj; albovjem, kjedi onj Biblija vidali, to musjeli albo apostolamj albo cos nad apostoli bic. Zaczim i to, co v njej czitami, musjalo sje nje v Palestinje, ale v Kaszubach stac.

      K. Moj Panje, jo jem se wuczel dosc vesokje szkòle e mjel jem szkolneho, co liczel przez setmedzeset lat e vjele mog pamjetac; a ten mje pòvjodel, ze pòlacenje Palestina zovje se pònaszemu Kaszebe.