Göyçək Fatmanın nağılı. Народное творчество

lları

      GÖYÇƏK FATMANIN NAĞILI

      Biri var idi, biri yox idi, qədim zamanlarda bir qız var idi, adı da Fatma idi. Bu qız o qədər gözəl idi ki, ona Göyçək Fatma deyirdilər. Fatmanın öz anası rəhmətə getmiş, atası ayrı bir arvad almışdı. Fatma ögey ananın əlində qalmışdı. Ögey ana Fatmayla çox pis rəftar edir və deyirdi ki:

      – İlanın acığı yarpızdan gedən kimi, mənim acığım, ay qız, səndən gedir. Səni görməyə gözüm yoxdu.

      Səhərdən axşama hər nə iş olsaydı, Fatmanı gördərərdi. Bu arvadın qabaqkı ərindən bir qızı vardı ki, özüylə Fatmagilə gətirmişdi. Arvad öz qızına təmiz paltar geydirər və qoymazdı əlini ağdan qaraya vursun. Şam vaxtı bir az quru çörək qoyardı Fatmanın qabağına və deyərdi:

      – Burnundan gəlsin.

      Amma öz qızına plov bişirərdi. Fatmanın atası qorxaq və arvadağız kişi idi. Bunların bir sarı inəkləri var idi. Bu inək Fatmanın anasının yadigarı idi.

      Bir gün ögey ana Fatmaya bir az pambıq, bir az da kəpəkli çörək verib dedi:

      – Bu da naharın, apar pambığı əyir, sarı inəyi də çöldə otarginən.

      Fatma sarı inəyi götürüb getdi çölə, məşğul oldu pambıq əyirməyə. Birdən güclü yel əsib pambığı Fatmanın əlindən qapıb apardı. Fatma düşdü pambığın dalınca, dedi:

      – Yel baba, qapazlarına qurban olum, mənim pambığımı aparma.

      Yel pambığı aparıb, bir qarı arvadın evinə saldı. Bu dəmdə Fatma yetişdi, dedi:

      – Nənəcan, yel pambığı gətirdi sənin evinə, icazə ver, götürüm, aparım.

      Qarı dedi:

      – Bərəkallah, qızım, sən nə ədəbli qızsan! Gəl, mənim başıma bax, gör, mənim başım təmizdir, ya sənin ananın başı.

      Fatma baxıb gördü, qarının başı təmizdi, dedi:

      – Sənin başın təmizdi.

      Qarı dedi:

      – Mənim kilimimin altına bax, gör, mənimki təmizdir, ya sənin ananın kiliminin altı.

      Fatma baxıb gördü ki, kilimin altı bör-böcəklə doludu. Amma demədi.

      – Sənin kiliminin altı təmizdi.

      Qarı dedi:

      – Al, bu sənin pambığın, gedərsən, qabağına bir ağ su gələr, ağ suda çimərsən, sonra qara su gələr, qara sudan başına və qaşlarına yaxarsan, bir də qırmızı su gələr, qırmızı sudan dodaqlarına çəkərsən. Dalda eşşək anqırsa, dönüb dalına baxmazsan.

      Fatma dedi:

      – Baş üstə.

      Gəldi, gördü sarı inək qalan pambıqları kələf edibdir. İnəyi götürüb getdi. Fatma gördü ki, qabağında üç cür su vardır. Fatma qarının dediklərinə əməl elədi, oldu on dörd gecəlik ay: gözəlliyi birə dörd artdı.

      Fatmanın ögey anası gördü ki, Fatma gec gəldi. Durdu, çıxdı yola, gördü, Fatma gəlir, nə gəlir, gözəlliyi yolu bürüyüb. Ögey ana az qaldı, paxıllığından bağrı çatlasın. Fatmanın başına bir yumruq vurub dedi:

      – Torpaqlar səndən uca olsun, niyə gec gəldin?

      Fatma başına gələn macəranı danışdı. Arvad öz-özünə dedi: “Sabah öz qızımı göndərərəm inəyi aparar”.

      Səhər açıldı. Arvad durub plov bişirdi, bir az da pambıq verdi öz qızına. İnəyi də çıxartdı ki, aparsın çölə. Arvad qızına dedi:

      – İnəyi apar, Fatma aparan yerə.

      Qız getdi, inəyi apardı çölə, yatıb yuxuladı. Yel gəlib pambığı götürüb apardı. Qız durub yelin dalınca düşüb getdi, dedi:

      – Ay yel baba, qanadların sınsın, mənim pambığımı ver.

      Yel pambığı apardı həmin qarının evinə. Qız yetişib dedi:

      – Köpək, imansız, mənim pambığımı ver.

      Qarı dedi: