© Copyright by Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016
Wszystkie prawa zastrzeżone.
Przedruk i reprodukcja w jakiejkolwiek postaci całości bądź części książki bez pisemnej zgody wydawcy są zabronione.
Autorzy i Wydawnictwo dołożyli wszelkich starań, aby wybór i dawkowanie leków w tym opracowaniu były zgodne z aktualnymi wskazaniami i praktyką kliniczną. Mimo to, ze względu na stan wiedzy, zmiany regulacji prawnych i nieprzerwany napływ nowych wyników badań dotyczących podstawowych i niepożądanych działań leków, Czytelnik musi brać pod uwagę informacje zawarte w ulotce dołączonej do każdego opakowania, aby nie przeoczyć ewentualnych zmian we wskazaniach i dawkowaniu. Dotyczy to także specjalnych ostrzeżeń i środków ostrożności. Należy o tym pamiętać, zwłaszcza w przypadku nowych lub rzadko stosowanych substancji.
Wydawca: Stella Nowośnicka-Pawlitko
Redaktor merytoryczny: Ewa Jaworska
Producent: Anna Bączkowska
Projekt okładki i stron tytułowych: Michał Bator
Skład wersji elektronicznej na zlecenie Wydawnictwa Lekarskiego PZWL: Marcin Kapusta / konwersja.virtualo.pl
eBook został przygotowany na podstawie wydania papierowego z 2016 r., (wyd. II)
ISBN 978-83-200-5143-8
Wydawnictwo Lekarskie PZWL
02-460 Warszawa, ul. Gottlieba Daimlera 2
tel. 22 695 43 21
Księgarnia wysyłkowa:
tel. 42 680 44 88; infolinia: 801 33 33 88
e-mail: [email protected]
Informacje w sprawie współpracy reklamowej: [email protected]
Wieloletni konsultant wojewódzki i krajowy z zakresu anestezjologii i intensywnej terapii. Były Prezes Polskiego Towarzystwa Anestezjologii i Intensywnej Terapii. Prezes założyciel Polskiego Towarzystwa Medycyny Stanów Nagłych i Medycyny Katastrof. Współinicjator Polskiej Rady Resuscytacji oraz Polskiej Grupy ds. Sepsy.
Współtwórca specjalizacji lekarskiej i programów nauczania z medycyny ratunkowej. Współorganizator licznych konferencji i kursów. Uczestnik zespołów eksperckich przygotowujących założenia Państwowego Systemu Ratownictwa Medycznego w Polsce.
Autor i współautor około 300 publikacji krajowych i zagranicznych. Promotor ponad 60 rozpraw doktorskich. Autor licznych rozdziałów w podręcznikach akademickich dotyczących stanów zagrożenia życia. Kierownik Katedry Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Prodziekan Wydziału Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.
WYKAZ SKRÓTÓW
A/C (assisted/controlled ventilation) – wentylacja kontrolowana
ABC (airway, breathing, circulation) – udrożnienie, oddech, krążenie
ACCEPT (asses the situation, control the situation, communication, evaluate the meed for transfer, pachage and prepare, transportation) – przygotowanie do transportu
ACLS (advanced cardiac life support) – zaawansowane kardiologiczne czynności ratujące życie
AED (automated external defibrillation) – defibrylacja automatyczna
ALS (advanced life support) – zaawansowane czynności ratunkowe
APACHE (Acute Physiology and Chronic Health Evaluation) – skala oceny
ARDS (adult [acute] respiratory distress syndrome) – niewydolność oddechowa dorosłych
ATLS (advanced trauma life support) – zaawansowane czynności ratunkowe w urazach
AVPU (A – alert) – przytomny
(V – responds to verbal stimuli) – reagujący na głos
(P – responds to pain) – reagujący na ból
(U – unresponsive) – nieprzytomny
BLS (basic life support) – podstawowe czynności resuscytacyjne
BP (blood pressure) – ciśnienie krwi
BPD (bronchopulmonary dysplasia) – dysplazja oskrzelowo-płucna
BTLS (basic trauma life support) – podstawowe czynności ratunkowe w urazach
CAVH (continuous arterio-venous haemofiltration) ciągła tętniczo-żylna hemofiltracja
CBF (cerebral blood flow) – przepływ mózgowy
CMV (continuous mandatory ventilation) – stała wentylacja
COPD (chronic obstructive pulmonary disease) – stan przewlekle postępującego, słabo odwracalnego ograniczenia drożności dróg oddechowych u pacjenta z przewlekłym zapaleniem oskrzeli i/ lub rozedmą płuc, któremu może towarzyszyć nadreaktywność oskrzeli
CPAP (continuous positive airway pressure) – stałe dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych
CPC (Cerebral Performance Scores) – skala oceny czynności mózgu
CPR Centrum Powiadamiania Ratunkowego
DBP (diastolic blood pressure) – ciśnienie rozkurczowe
DIC (disseminated intravascular coagulation) – rozsiane krzepnięcie wewnątrznaczyniowe
ECLS (extracorporeal life suport) – pozaustrojowe zabiegi podtrzymujące życie
ECMO (extracorporeal membrane oxygenatione) – pozaustrojowe utlenowanie krwi
EMD (electromechanical dissociation) – rozkojarzenie elektryczno-mechaniczne
ERR Europejska Rada Resuscytacji
FAST (focused abdominal sonography for trauma) – ultranosonografia jamy brzusznej
FRC (functional residual capacity) – czynnościowa pojemność zalegająca
GCS (Glasgow Coma Scale) – skala śpiączki Glasgow
GDO górne drogi oddechowe
HAES skrobia hydroksyetylowana
HEMS (Helicopter Emergency Medical Services) – Lotnicze Pogotowie Ratunkowe
HFJV (high frequency jet ventilation) – wentylacja z wysoką częstotliwością typu jet
HFO (high frequency oscilation) – wentylacja oscylacyjna
HFPPV (high frequency positive pressure ventilation) – wentylacja z wysoką częstotliwością z dodaniem ciśnienia
HFV (high frequency ventilation) – wentylacja z wysoką częstotliwością
HR (heart rate) – częstość pracy serca
IABP (intra-aortic balloon pumping) – naprzemienna kontrapulsacja wewnątrzaortalna
IAEA