Вер-витар. Магомед-Салах Гадаев. Читать онлайн. Newlib. NEWLIB.NET


Автор: Магомед-Салах Гадаев
Издательство: Автор
Серия:
Жанр произведения:
Год издания: 2024
isbn:
Скачать книгу
хкарша хиш оьцучу меттигашка) гуллуш хуьлура хьалха йарташкара нах. Берриш а бохург санна. Баккхийнаш генахьо ховшура. Мехкаршца шайн бала а боцучу суьртахь. Ткъа кегийнаш хина гергахьа хIуьттура, мехкаршка бист а хуьлуш.

      Иштта гулбеллачохь дов даьллера Аласханан а, Ирсханан а берийн. ГIеметтахIиттина, тайна кIентий хиллера Аласханан кхоъ а, Ирсханан шиъ а. Кертах баккъаш а товжийна, вовшах агIош а тоьхна хевшина Iаш дай а хиллера. Генахь а боцуш. Шайн кIентий а гуш.

      Аласханан воккхахволчу кIанта, ластийна тур тоьхна, Ирсханан воккхахверг охьавиллинера. Хаттала. ХIетта догIа а тийна, къегина малх а хьаьжна, луларчу баса стелаIад а хIоьттина, наггахь бен ца нисло тайпа исбаьхьа-хаза суьйре хиллера и царна ирча йеанарг. ТIаккха, шаьлта баттара схьа а йоккхуш, шен ваша вийначунна чукхоссавелира Ирсханан шолгIаниг. Вукхарех цхьаммо схьаластийначу шаьлтанна дуьхьал шен аьрру куьг а лоцуш. Ткъа и куьг, цу шаьлтано буткъачу пхьаьрсехула хада а дина, хаттала охьадоьжнера. Чхьап-аьлла. Шаьлтанца хьалакховдийначу вукху куьйга баьккхина шен куй цу доьжначу куьйгана тIе а тесна, шолгIа чукхоссавелла, шаьлта тоьхна, охьавиллинера шен ваша вийнарг.

      – ЭхI!.. Иштта-м хир дац! – аьлла, шаьлтанна тIе ка а дуьллуш, хьалаайвелира Аласха.

      – Веги хьо, Аласха! Веги хьо! Бераш дита! Охьахаа! – аьллера Ирсхана, чоин йух лаьцна, Аласха охьа а озош.

      – ЭхI!.. Ваьгна а хилла, – аьлла, шен метта охьахиънера Аласха.

      Йукъабоьллачу наха дов а сацийнера, кхин дехьа ца долуьйтуш, машар а бинера, Аласханан йоI Ирсханан висинчу кIантана а йалош. Йукъахь хьагI-бода ца хилийта. Гергарло чIагIдалийта.

      «Ишта-ишта, машар а хили, хьо дIайига а баьхкина ворданца», – аьллера йоIе. Божал чохь хиллера йоI хIетахь, кхо доккхуш.

      Меллаша баьхьа дIа а хIоттийна, ворданехьа йолайелира йоI. Ша ма-хиллара. Кхоша буьзначу берзинчу когашца.

      – Собарде, ши ког а цIанбе, тIе хIума а йуха, маре йоьдуш йу хьо, – аьллера гонахболчара.

      – Э-э-э, и аш дуьйцу маре дац хIара, – аьлла, вордан тIе йаьллера йоI.

      Оханийн белхаш хала хуьлура хьалха. Къаьсттина лаьмнашца йолчу меттигашкахь. Йалх, бархI сту а бужий, йоккхачу гIовгIанца, къаьхьачу вонца, халла цхьа басарш дора. Буьйсанашца стерчий дажадора. ТIехь а Iаш. Нохчмахакахоша «гоьзатахь Iаш» олура цунах.

      Оцу гоьзатахь Iаш волу Сайда вийнера цхьана буса. Хьан вийна а ца хууш. Хьуьнан йуккъерчу ирзу тIе стерчий а лаьхкина, дIатевжина хиллера и миска. Цигахь наб а кхетта Iуьллучу цунна коьртах диг тоьхнера. Берриг хье схьа а тосуьйтуш. ТIаккха йуьхь тIе шаьлта йиттинера. Шина агIор йохуш. Йуьхьан амат дитина а дацара.

      Хьалххе гота йожа дагахь, са ма-тоссура вахначу дений, вешиний иштта ирча Iуьллуш карийнера Сайда.

      Меллаша схьадаьккхина, шен чоа Сайдина тIе а тесна, вукху кIанте аьллера дас Себара:

      – хIара сурт вайн нахана ган лаьа суна. Эвла а гIой, дIахаийта хIара. Маьждигера барам а ба.

      Орца деанера эвлара. СебаргIарна гена воццуш вехаш волу къена-воккха стаг Болатмирза а йуккъехь. Цо аьллера, Сайде а хьаьжна:

      – Ма йоккха эрчалла йу хIара. ХIара болх балла боьрша йолуш хIума а, хIоккхул къиза адам а хила йиш ма йац, ша и тхоьгара жIаьла дацахь. И, мацца а, адам а дац. ЖIаьла ду ша ма-дарра. Йа сийсара а, йа тахана а цIахула гуш а дац.

      Конец ознакомительного фрагмента.

      Текст предоставлен ООО «Литрес».

      Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на Литрес.

      Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.

/9j/4AAQSkZJRgABAQEASABIAAD/2wBDAAgGBgcGBQgHBwcJCQgKDBQNDAsLDBkSEw8UHRofHh0aHBwgJC4nICIsIxwcKDcpLDAxNDQ0Hyc5PTgyPC4zNDL/2wBDAQkJCQwLDBgNDRgyIRwhMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMjIyMjL/wgARCAhhBdwDASIAAhEBAxEB/8QAGwAAAwEBAQEBAAAAAAAAAAAAAAECAwQFBgf/xAAZAQEBAQEBAQAAAAAAAAAAAAAAAQIDBAX/2gAMAwEAAhADEAAAAfqo0nx+jjw7Mcdsp2qXPi7ivI758x192eDVjvjHNmapTosNIXLp1zTrS2vLze7m6W9MXTE1lKvzMfXvTbox1nG6yq50IaVJNXFoxCpqObq5mr1ikWNWtdGdaxxdvHqq6ZaTnPQTatNXjprNilD5u+qd+j1+bbXDxNeb37rx/RrrYh07mZtHNz+iprzH2c2d5zpZ53pcHommuGtwqz3AHYAhiEcMWKTAECFANqqHYS0IdAqQIQs6iXRADlhUUOKyNNstLGBYAAmoGgYgbToTkYBI5lARaSIZQyWOSDhzy67d7zeVqIQ8Po5dvV6DTJoCZuRXGRc8vTXRkYoBdZS8qXB2cmph35WdEkyzn0cCdJhvW+nNrm+7FnDoJhllpM1z59czfNl1LOubfn1XrhrXN0pM/O9TzJ17YbkrXF2c280utR56b+Zp3OuHfh1TGjl3k3NI2PUkGObDGtOaWamWlOotAM6RpjZJy911tleTNaoQ0irKCA8KO50071Vxp5vpeHZ63TU3GPb53eNouaAEqQstkedl6eGOnk+j5HpNb9HNbF3Ds2AsE0DSGhCrNy1IxUADdiHIMZFUhFFQtFGeeucrGCoDOp0MqeJtrjaaiNRpglSUEQxMYOwTkYApZLLEKFcWhUmcpeSleLu4u+xPLkl7vO5sNyfoOXojpvmvLUyDTNswno4q5u3j6NS6i4mnoc2e3PWHHtG89GVRK9OfQ0wtGzShDD6cF5+jTwI689LZ5OyI4V2cmei5O3mnTpvylZ60+NrL38PPpOne4zY3U4WdPl7Yul3e8Z2pRdeWzFVDuNHLShFDmku4vWVwb3N47XKLLaSUUrw15l8T1+XJ19Xp8AY+gz8jTWeuNCM/N7NLrk93ye9nqDG88b8L6xrSajXHLqxtdXLuSkipaBAJPOXx+fp7J14te+pOE9Jp5j9Ari03SZ6RkvWefB6Bx9cOoaVcVYwVgKhtUgBSBKAoiRytMQJVq0y2CNBOXSd5YoLKAAYJVI2xBqasgiiEtmbLyaGVI4eBWLyHjn5dehlh6dcHV1ZxwPH1qHemWJqGUdWVZvRmHN3YVXRj0xzR2wcSWupepllyZ9WGnLhobzOmG0oToUhQyGfVrHTz9K560WwLkM/Nb9DydOqb+f378c9uftrnk6LwtI4/Qxm+cjdefq6y8+fifNOvq083OZoa10ytjR51c6Vm0sirKoq50yqbHbdZzrnEq5msrhrfid3E3l0cPoOnJ7Wl3i6nXXMzrlXp0TZXD3tfG7J7a+f+k8zsXryvFz1pVZNSyyGMllKQJbXyvU8301gaklgtCRZDSyGCsOTi9Pmm9tfM7Y2eb1nQikpzdjcuxiAQpSGzLV0SrRiUhaCGCMtosJoAVAmgTRYmjQ6AQJxDl5rF0onHfG3Hl5+msToSZcenZWg4y14Ozzq6+hoNYcVAy5Ay0jKtM8tbF18nRLpEMnS4TDU5q0l85zZ68e508d8+p0dGeua2yEhH0U64ebvj1HPb0cFda8noqbjfnzYc+/Hjd4DnXLt8roX0PIz6qvpMJnfIo4evn9NrgfX5sdFqkm0FsGQHZq07m2pub6CdZTQPLRLEuJcp08ybz9nm6q+e+h8v1F1z0LzWnLmV2RdjlNG0w5OuKnzvU8qa9rHpwuN3KubJYKpFNErIB05rg9Hj7QG7M4uZUIlaFBKct1kVeFEvPn2cE12Pk6qNIE6defTXPQTsZIA2JMFSdgCMnNysAI0zLAAGRcyaJMJqCyaG1JZKHJJDi5aJaHmdnLbdvEPOrq1GNwONDkvl9IcXmawIqgIWuYsqwsuubCu182x0b46xc55Svi9C68/P0M048u2dOTPbOzn6+Ys6LzmXWYR9Rxbnl9HPzv0m+pC1wpwC1y0HhvNcPnerxY758b9drhPWhjjOtRnlpguHfx9kq4+7NOTfDom0ymYNFU1LjYmNZ07M9NYc1FzaAE0Z4rnnTDad2tbSmOd87nT0r8ft1jHfk9MtZ6aw2mg00YFc+efpNc23k+watF5qNZE+fdYtMlUo059+Ott00oCyc9spqIcZ1azJbSY3KG4oaQcU9uM1q+Br6m3Jtrnqo2uSgsAVNNDEDzrKCwGJiaslNiHBWbUF81LaxZ1LNpaQBm1v